Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang không dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp cột sống thắt lưng

Nội dung text: Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang không dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp cột sống thắt lưng

1. KY THUAT. CHUP COT. SONG THAT LUNG (Tho! gian: 3 tiil) Ml)C TIEU 1. Neu duac cac chi dinh chup cot song that lung 2 Trinh bay duac kY thudt chup C91 sting thar lung. 3. Neu i1U(JC cae hinh thai 16n thuong C91 song that lung. 1. GIAI PHAU CQT SONG THAT LUNG vA cAe cnl DINH CH1}P 1.1. GIAI PH Au COT SONG THAT LVNG Xem bai kY thuat chup cot song c6. 1.2. cAc CHi DJNH CHVP Xem bai ky thu?t chup cQt song lung. 2. KY THU~ T CHl)P 2.1. CHVP THANG BtNH NHA]~ NAM NGVA - Phim va hroi chong rna d?t tren hoac duoi ban X quang, co hi chan chi a~chia d6i phim thee chi~u doc. - Benh nhan n~m ngira thoai mai tren ban X quang boc lQ vung dn chup. - Hai chan co nhe, dftu g6i g~p muc dich d~ cQt song lung ap sat vao phim. - Hai tay d~ xuoi thee co the. - di~u chinh CQlsong th~t hrng vao trung tam phim thee chien doc. - Dieu chinh dirong n6i hai gai chau truce tren song song voi phim. - Hang s6 chup: Tuy thee benh nhan va tuy thee loc;timay rna l~y hkg s6 cho phu hgp co th~ l~y 70KV, 60mAs, d = 1 met. Luu y: - Chvp hk b~nh nban nin tho ho~c huang d~n b~nh nhan thop b\mg lc;tirbi nin tha. - D6i v&i b~nh nhfm to beo, mu6n hinh r5 net th1 phai dung bang ep lam giam chi~u d~y cua bVng. 2.2. CHl)P THANG BJ;:NH NHAN NAM sAp - Phim d?t dQc du&i ban X quang ho?c d?t phim va lu&i tren·bim X quang, co dung ia ch~n chi d~ chi a d6i phim. - B~nh nhan n~m s~p tren b"m X quang, bQc IQ vung dn chVp. - Hai chan b~nh nhan du6i th~ng vao giu'a phim thee tr\lc dQc cua phim. - BVng ap sat vilO phim. - Tia trung tam: Bong X qlang chi~u th~ng tir tren xu6ng vuong g6c veri phim khu tru vao d6t th~t lung 3. - H~ng s6 ch\lp: Tuang W nhu tren. 52
2. /'- . I> -: f -' . { Hinh 26: Bfnh nhan ngAi Cau hoi hrong gia 1. Chup C9t s6ng lung tia trung tam khu tru vao: A-D8 B-D6 C-D4 D- D5 2. Chup cot s6ng lung khong dung ca phim sau: I! : A- Phim 30 x 40 em B- Phim ea 24 x 30 cm C- Phim 18 x 24 em D- CiA+B+C 3. Chup cQt s6ng lung A. Phim d~t diroi ban kh6ng dung hroi di dong B. Phim d~t tren ban khong dung hroi di oQng. C. Phim d?t tren ban co dung hroi di dQug. D. D~t phim tren ban hoac diroi ban d~u khong dung luoi 4. Neu 4 y~ut6 danh gift mot phim chup hmg 1~t yeu du: A: . B: .C: D: . 51
3. Tir th~ chup nayco Ich cho viec nghien ciru cac khe khop d61 song, nhung do xa phim nen cau tao cua XUO'l1g khong ro D~ nghien ciru cQt song danh gia sire chiu dung cua co the nhieu tac gia khuyen nen chup dirng hai tay buong thong, true cQts6ng th~t lung vao gifra:phim thea true doc. Vi du: Chup dirng trong cac benh nghi co veo cor song, d6t song tnrot ra khoi vi'tri, t6n thuong dia d~m. Nhung nhuoc diSm cua.nr th~ dung la kho gill diroc b~nh nhan b~t dQng. 2.3. CHl)P NGHIENG TV'THE BI;:NH NHAN NAM NGHIENG _ Phim va lucri d~t tren hoac diroi ban x quang co dung hi chan chi chia doi phim thea chieu doc phim. _ Benh nhan nam nghieng tren ban X quang, nghieng v~ ben nao thAy thu~ loi nh~t. _ Hai chan co sao eho dui vuong goc vcrithan. _ Hai tay dua len om dAu. _ Chinh cQt s6ng th~t lung vao gilla phim. _Lung th~ng goc m~t ban. _ Tia trung tam: B6ng X quang chi~u thkg tir tren xu6ng vuong goc vo; phim khu tru vao diSm tren mao eh~u 3 khoat ngon tay. _ HfuIg s6 ch\lp tuy thea b~nh nhan va tuy thea lo?i may e\l thS rna co h~g s6 khac nhau cho tling b~nh nhan. _ Ch\lp lue b~nh nhan nin thO' tranh nhoe phim. 2.4. CHl)P NGHIENG TV THE BI;:NH NHAN DUNG _D~tdQcphim va lucri ch6ng rna tren gia treo phim. _ B~nh nhan dUng nghieng tru6e gia treo phim. _Hai tay om dAu. _ Di~u chinh cQt s6ng th~t lung vao gifra phim thea tf\lC dQc cua phim va song song vOi phim. _ Di€u chinh m~t phfutg lung vuong goc vm phim. _ Tia trung tam: Bong X quang chi~u.ngang vuong goe vcri phim khu tru vao diSm tren mao ch~u 3 khoat ngon tay, each qa lung dQ4 khoM ngon tay, tia ra trungi~m phim. ''','/;:-_ H~ng·s6.ch\lP: U = 100KV;I = 120JJlAs; d = 1,5 met, colum ch6ng rna. Lzmy: _ 'f~'th~ nay chi chl,lptrong truong hqp ~ghien CUu co nang chiu dl,lIlgsue n~g cua co thS ; j' - :;P6i v6i may X quang co cOflg su~tthAp ph<iikeo dai thai gian tir 2 - 3 giay va phat tia lam nhi~u IAn (phai c6 dinh t6i' b~nh rihan). - Chl,lpluc b~nh nhan nin tha. " ," 2.5. CH1)P NGHIENG BI;:NH NHAN NAM NGVA - B~nh nhan nAm ngfra tren ban X CJuang. 53
4. - Ke cao lung va mongo - Hai chan co, hai tay om l~y d~u. - Phim dung dung, ap sat VaG ben can chup canh duoi catsset xuong duoi mat sau lung phim duoc c5 dinh bang bao cat. - Di~l1 chinh c<)t song that lung van gifra phim thea true doc cua phim. - Tia trung tam: Bong X quang chieu ngang, vuong goc voi phim khu tru VaG diem tren mao chau 3 khoat ngon tay, tia ra trung tam phim. - Hang s5 chup tuy thee benh nhan tuy thee may. Luu y: - Tu th~ nay chi chup chi ap dung d5i voi benh nhan bi chan thuong nang khong nam diroc 6 tir th~ nghieng hoac benh nhan nam ngira tren cang cimg. - Chup luc benh nh311 nin tho. 3. MQT SO HiNH ANH TON THlJONG 3.1. LAO DOT SONG THAT LUNG - La loai ton thuong hay g~.p thirong la lao thir phat tuy thee giai doan ti~n trien rna co cac hinh anh X quang khac nhau (xem bai ky thuat chup cot song lung). Bi lao 6 tu6i eang tre thi cang bi~n d:;tng 16ng ng~rc. D5t s5ng lao cang cao thi xuaug suOn cang bi evt l:;ti, dmg to, cang dai, xuaug lrC eang bi lep ra sau. Trai l~i d5t s6ng lao cang thi xuaug suCm ngang ra, xuang uc bi d~y l6i ra truac. 3.2. BBNH HV COT SONG (THA Y RO TREN PHIM CHl)P THANG NGHIENG) 3.3. CHAN THHONG Thuang t6n chAn thmmg may thay hi~rn va phv thu<)c van s6 l~n J~p l:;ti nhUng v~t thuang tuy s5ng do chk dOng, do d\lI1g d~p, do chen ep. D~ nh~n dinh dm thuang bao gio cling chVP it nh~t la hai tu th~ th~ng va nghieng. 3.3.1. G§y than dBt sBng - G~y thanh manh than dbt s5ng. Lo:;ti g~y nay thuemg dan d<)c khong kern thee nhfrng thuO"l1g16n vb day ch~.ng. c it h Minh 27: G§y cQt sBng 54
5. - G~y toan bQ than d6t song. Nang hon co th~ gay ra cac tai bi~n (y tuy s6ng hoac nrc thai hoac thir phat (do khong bAt dQng). S\1"toan V\!11 cua tuy s6ng phu thuoc vao thanh sau cua than d6t song. + Thuong g~p mim hinh chem, + G~y thanh nhieu manh thuong kern thee t6n hai IOn v~ thAn kinh. + G!y xuong tr~t khop k~t hop voi thuong t6n than d6t dirt day chang lien gai va tf~t cac mom khop, 3.3.2. B~nh tieu dat sAng va tnrq1 dAt sAng Benh tieu d6t s6ng la benh cung sau d6t song gian doan (y doan eo, hay g~p (y tAng diroi cQt song d~c biet a L5 - S 1. Benh tnrot dbt sbng la mQt dbt sbng bi tnrot dbt sbng k~ ben dum do tieu dbt sbng a eo hai ben. 3.4. cAc TON THlfdNG DO OJ CAN V Ao COT SONG Cae b~nh ly ac tinh co th~ di din vito cQt s6ng nhu: - K dc;titrang, ung thu ph6i. - Ung thu ti~n li~t tuy~n. - Ung thu tu cung, bu6ng trUng. - Ung thu tuy~n giap. - Cac hinh thai t6n thuong nity thu<':mgtieu than dbt sbng. 3.5. VIEM COT SONG DiNH KHOP Can nguyen: Thuang lit t\1"phat, doi khi co tinh di truy~n va gia dinh, la b~nh Clla nam gi&i tre, khoi b~nh vito 15 - 30 tu6i hi~m g~p sau 50 tu6i. 3.5.1. Luc khOi diu Cae d~u hi~u a khOp cung ch?u va ban n~ th~t hmg - viern khOp cung ~h~u hai ben bi~u hi~n: + Khe khOp rna fQng. + Cae duang vi em rna, khong d~u. + D?m d~c quanh khOp. + M~t chAt voi trong vung d?rn d~c. -6 hai ben ban l~ th~t lung: Bi&u hi~n c6t hoa du6i day ch~ng co d~g nhiing n6t l?nh r~t rnanh d& xubng th~ng dUng tir tkg d6t sbng nay d~n tc1ng dbt sAng khac, muc eao nhftt la hinh thanh du xuong rnfmh· (cAu xuong li~n than xuong) t6n thuong phim ro nhin tren phim nghieng la hinh anh mom e~h rna eua ba tru6e than dbt sbng. 55
6. a) C I song that Iling nhin nyhilmg·. 1. ViEHTIcot song a phia tnroc cua Bomanus. cac dot song Ira thanh hinh vuong co bo truce thilng~ 2. Cau xUClng hoan toan; 3, Col hoa hen dot !long bnl lnu b v . " Hinh 28: Viem CQt s6ng dinh khrrp 3.5.2. Luc mufin - Cot song v6i hoa diroi day chang vuot qua canh cua h~u h~t cac rna (cot song hinh d6t tre). Can hoi hrC}11ggi:i I, Trinh bay ky thuat chup cot song th~t lung thang, nghieng? 2. Neu cac chi dinh chup cot song th~t lung? 3. Neu diroc hai hinh thai t(\n thuong cua viem cot song dinh khop: A , . B . 4. Chup cot song th~t lung (nguai Ian) chl,lp co phim A. Phim 18 x 24 cm. B. Phim 13 x 18 em. C. Phim 35 x 40 em. D. Phim 24 x 30 em. 5. Chl,lp cot s6ng th~t lung thilng A. B~nh nhan cn~m ngira, hai chan du6i. B. B~nh nhan n~m ngira, hai chan co. C. B~nh nhan n~m s~p hai chan g?P v~ phi sau. D. B~nh nhan n~m ngua, 1 chan co, 1 chan du6i. 56