Tài liệu ôn tập tuyển dụng viên chức năm 2022 - Môn: Nghiệp vụ chuyên ngành - Lĩnh vực: Giáo viên Tiểu học (Môn Thể dục)

Nội dung text: Tài liệu ôn tập tuyển dụng viên chức năm 2022 - Môn: Nghiệp vụ chuyên ngành - Lĩnh vực: Giáo viên Tiểu học (Môn Thể dục)

1. 2. CHƯƠNG TRÌNH MÔN GIÁO DỤC THỂ CHẤT (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) MỤC LỤC I. ĐẶC ĐIỂM MÔN HỌC II. QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH III. MỤC TIÊU CHƯƠNG TRÌNH IV. YÊU CẦU CẦN ĐẠT V. NỘI DUNG GIÁO DỤC LỚP 1 LỚP 2 LỚP 3 LỚP 4 LỚP 5 VI. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC VII. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ GIÁO DỤC VIII. GIẢI THÍCH VÀ HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH I. ĐẶC ĐIỂM MÔN HỌC Giáo dục thể chất là môn học bắt buộc, được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12. Môn Giáo dục thể chất góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh, trọng tâm là: trang bị cho học sinh kiến thức và kĩ năng chăm sóc sức khoẻ; kiến thức và kĩ năng vận động; hình thành thói quen tập luyện, khả năng lựa chọn môn thể thao phù hợp để luyện tập nâng cao sức khoẻ, phát triển thể lực và tố chất vận động; trên cơ sở đó giúp học sinh có ý thức, trách nhiệm đối với sức khoẻ của bản thân, gia đình và cộng đồng, thích ứng với các điều kiện sống, sống vui vẻ, hoà đồng với mọi người. Nội dung chủ yếu của môn Giáo dục thể chất là rèn luyện kĩ năng vận động và phát triển tố chất thể lực cho học sinh bằng những bài tập thể chất đa dạng như: các bài tập đội hình đội ngũ, các bài tập thể dục, các trò chơi vận động, các môn thể thao và kĩ năng phòng tránh chấn thương trong hoạt động thể dục thể thao. Nội dung giáo dục thể chất được phân chia theo hai giai đoạn: Giai đoạn giáo dục cơ bản và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp - Giai đoạn giáo dục cơ bản: Môn Giáo dục thể chất giúp học sinh biết cách chăm sóc sức khoẻ và vệ sinh thân thể; hình thành thói quen tập luyện nâng
2. cao sức khoẻ; thông qua các trò chơi vận động và tập luyện thể dục, thể thao hình thành các kĩ năng vận động cơ bản, phát triển các tố chất thể lực, làm cơ sở để phát triển toàn diện. Học sinh được lựa chọn nội dung hoạt động thể dục thể thao phù hợp với thể lực của mình và khả năng đáp ứng của nhà trường. - Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp: Môn Giáo dục thể chất được thực hiện thông qua hình thức câu lạc bộ thể dục thể thao. Học sinh được chọn nội dung hoạt động thể thao phù hợp với nguyện vọng của mình và khả năng đáp ứng của nhà trường để tiếp tục phát triển kĩ năng chăm sóc sức khoẻ và vệ sinh thân thể, phát triển về nhận thức và năng khiếu thể thao, đồng thời giúp những học sinh có năng khiếu thể thao tự chọn định hướng nghề nghiệp phù hợp. II. QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH Chương trình môn Giáo dục thể chất quán triệt đầy đủ quan điểm, mục tiêu, yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực, kế hoạch giáo dục và định hướng về nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục được quy định tại Chương trình tổng thể. Xuất phát từ đặc trưng của môn học, một số quan điểm sau được nhấn mạnh trong xây dựng chương trình: 1. Chương trình môn Giáo dục thể chất được xây dựng dựa trên nền tảng lí luận và thực tiễn, cập nhật thành tựu của khoa học thể dục thể thao và khoa học sư phạm hiện đại, trong đó có các kết quả nghiên cứu về giáo dục học, tâm lí học, sinh lí học, phương pháp giáo dục thể chất và huấn luyện thể thao; kinh nghiệm xây dựng chương trình môn Giáo dục thể chất của Việt Nam và các nước có nền giáo dục tiên tiến; kết quả phân tích thực tiễn giáo dục, điều kiện kinh tế - xã hội Việt Nam và sự đa dạng của học sinh. 2. Chương trình môn Giáo dục thể chất bảo đảm phù hợp với tâm - sinh lí lứa tuổi và quy luật phát triển thể chất của học sinh; phát huy tính chủ động và tiềm năng của mỗi học sinh thông qua các phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục; vận dụng các phương pháp kiểm tra, đánh giá phù hợp với đặc điểm của môn học, hỗ trợ việc hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực ở học sinh. 3. Chương trình môn Giáo dục thể chất có tính mở, tạo điều kiện để học sinh được lựa chọn các hoạt động phù hợp với thể lực, nguyện vọng của bản thân và khả năng tổ chức của nhà trường; đồng thời tạo điều kiện để nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế và đặc điểm của mỗi địa phương. III. MỤC TIÊU CHƯƠNG TRÌNH 1. Mục tiêu chung Môn Giáo dục thể chất giúp học sinh hình thành, phát triển kĩ năng chăm sóc sức khoẻ, kĩ năng vận động, thói quen tập luyện thể dục thể thao và rèn luyện những phẩm chất, năng lực để trở thành người công dân phát triển hài hoà về thể chất và tinh thần, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế, góp phần phát triển tầm vóc, thể lực người Việt Nam; đồng thời phát hiện và bồi dưỡng tài năng thể thao. 2. Mục tiêu cấp tiểu học
3. Môn Giáo dục thể chất giúp học sinh biết cách chăm sóc sức khoẻ và vệ sinh thân thể, bước đầu hình thành các kĩ năng vận động cơ bản, thói quen tập luyện thể dục thể thao, tham gia tích cực các hoạt động thể dục, thể thao nhằm phát triển các tố chất thể lực, làm cơ sở để phát triển toàn diện và phát hiện năng khiếu thể thao. 3. Mục tiêu cấp trung học cơ sở Môn Giáo dục thể chất giúp học sinh tiếp tục củng cố và phát triển các kĩ năng chăm sóc sức khoẻ, vệ sinh thân thể và vận động cơ bản, thói quen tập luyện và kĩ năng thể dục thể thao; nếp sống lành mạnh, hoà đồng và trách nhiệm; ý thức tự giác, tích cực vận dụng những điều đã học để tham gia các hoạt động thể dục, thể thao; bồi dưỡng năng khiếu thể thao. 4. Mục tiêu cấp trung học phổ thông Môn Giáo dục thể chất giúp học sinh lựa chọn môn thể thao phù hợp để rèn luyện hoàn thiện thể chất; vận dụng những điều đã học để điều chỉnh chế độ sinh hoạt và tập luyện, tham gia tích cực các hoạt động thể dục, thể thao; có ý thức tự giác, tự tin, trung thực, dũng cảm, có tinh thần hợp tác thân thiện, thể hiện khát khao vươn lên; từ đó có những định hướng cho tương lai phù hợp với năng lực, sở trường, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. IV. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 1. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực chung Môn Giáo dục thể chất góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã được quy định tại Chương trình tổng thể. 2. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù Chương trình môn Giáo dục thể chất giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực thể chất với các thành phần sau: năng lực chăm sóc sức khỏe, năng lực vận động cơ bản, năng lực hoạt động thể dục thể thao. Yêu cầu cần đạt về năng lực thể chất được thể hiện trong bảng sau: Thành Cấp tiểu học Cấp trung học cơ sở Cấp trung học phổ thông phần năng lực Chăm sóc - Biết và bước đầu thực - Hình thành được nền nếp - Nhận thức rõ vai trò của sức khoẻ hiện được vệ sinh cá vệ sinh cá nhân, vệ sinh vệ sinh cá nhân, vệ sinh nhân, vệ sinh chung và trong tập luyện thể dục thể trong tập luyện thể dục thể vệ sinh trong tập luyện thao. thao và thực hiện tốt vệ sinh thể dục thể thao. - Có kiến thức cơ bản và ý cá nhân, vệ sinh trong tập - Biết và bước đầu thực thức thực hiện chế độ dinh luyện thể dục thể thao. hiện được một số yêu dưỡng trong tập luyện và - Biết lựa chọn chế độ dinh cầu cơ bản của chế độ đời sống hằng ngày để bảo dưỡng phù hợp với bản
4. dinh dưỡng để bảo vệ, vệ, tăng cường sức khoẻ. thân trong quá trình tập tăng cường sức khoẻ. - Tích cực tham gia các luyện và đời sống hằng - Nhận ra và bước đầu hoạt động tập thể trong môi ngày để bảo vệ, tăng cường sức khoẻ. có ứng xử thích hợp với trường tự nhiên để rèn một số yếu tố cơ bản của luyện sức khoẻ. - Tích cực tham gia các môi trường tự nhiên có hoạt động tập thể rèn luyện lợi và có hại cho sức sức khoẻ và chăm sóc sức khoẻ. khỏe cộng đồng. Vận động - Nhận biết được các - Hiểu được vai trò quan - Đánh giá được tầm quan cơ bản vận động cơ bản trong trọng của các kĩ năng vận trọng của các hoạt động vận chương trình môn học. động cơ bản đối với việc động đối với việc phát triển - Thực hiện được các kĩ phát triển các tố chất thể các tố chất thể lực và hoạt năng vận động cơ bản. lực. động thể dục thể thao. - Có ý thức thường - Thực hiện thuần thục các - Biết lựa chọn các hình xuyên vận động để phát kĩ năng vận động cơ bản thức tập luyện thể dục thể triển các tố chất thể lực. được học trong chương thao phù hợp để hoàn thiện trình môn học. kĩ năng vận động, đáp ứng - Hình thành được thói yêu cầu cuộc sống hiện đại. quen vận động để phát triển - Biết hướng dẫn, giúp đỡ các tố chất thể lực. mọi người tập luyện, vận động để phát triển các tố chất thể lực. Hoạt động - Nhận biết được vai trò - Hiểu được vai trò, ý nghĩa - Cảm nhận được vẻ đẹp thể dục thể của hoạt động thể dục của thể dục thể thao đối với của hoạt động thể dục thể thao thể thao đối với cơ thể. cơ thể và cuộc sống. thao và thể hiện nhu cầu tập - Thực hiện được kĩ - Lựa chọn được và thường luyện thể dục thể thao. thuật cơ bản của một số xuyên tập luyện nội dung - Thường xuyên tập luyện nội dung thể thao phù thể thao phù hợp để nâng thể dục thể thao, biết lựa hợp với bản thân. cao sức khoẻ, phát triển thể chọn nội dung, phương pháp tập luyện phù hợp để - Tự giác, tích cực trong lực. tập luyện thể dục thể - Tham gia có trách nhiệm, phát triển các tố chất thể thao. hoà đồng với tập thể trong lực, nâng cao thành tích thể tập luyện thể dục thể thao thao. và các hoạt động khác trong - Có khả năng giao tiếp, cuộc sống. hợp tác với mọi người để tổ chức hoạt động thể dục thể thao trong cuộc sống. V. NỘI DUNG GIÁO DỤC 1. Nội dung khái quát Nội dung cho mỗi lớp Mạch nội dung môn học Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp Lớp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Kiến thức chung về Giáo dục thể × × × × × × × × × × × × chất Vận động cơ bản × × × × × × × × × Thể thao tự chọn × × × × × × × × × × × ×
5. 2. Yêu cầu cần đạt và nội dung ở các lớp LỚP 1 Yêu cầu cần đạt Nội dung - Biết thực hiện vệ sinh sân tập, chuẩn bị dụng KIẾN THỨC CHUNG cụ trong tập luyện. Vệ sinh sân tập, chuẩn bị dụng cụ trong tập - Biết quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu luyện. của giáo viên để tập luyện. VẬN ĐỘNG CƠ BẢN - Thực hiện được nội dung đội hình đội ngũ; Đội hình đội ngũ các động tác bài tập thể dục; các tư thế và kĩ năng vận động cơ bản; các động tác cơ bản của - Các tư thế đứng nghiêm, đứng nghỉ nội dung thể thao được học. - Tập hợp đội hình hàng dọc, hàng ngang, - Tham gia chơi tích cực các trò chơi vận động dóng hàng, điểm số. rèn luyện tư thế, tác phong, phản xạ và bổ trợ - Động tác quay các hướng môn thể thao ưa thích. - Trò chơi rèn luyện đội hình đội ngũ - Hoàn thành lượng vận động của bài tập. Bài tập thể dục - Nghiêm túc, tích cực trong tập luyện và hoạt động tập thể. Bước đầu hình thành thói quen - Các động tác thể dục phù hợp với đặc điểm tập thể dục. lứa tuổi - Trò chơi bổ trợ khéo léo Tư thế và kĩ năng vận động cơ bản - Các tư thế hoạt động vận động cơ bản của đầu, cổ, tay, chân - Các hoạt động vận động phối hợp của cơ thể - Trò chơi rèn luyện kĩ năng vận động và phản xạ THỂ THAO TỰ CHỌN - Tập luyện một trong các nội dung thể thao phù hợp với đặc điểm lứa tuổi - Trò chơi vận động bổ trợ môn thể thao ưa thích LỚP 2 Yêu cầu cần đạt Nội dung - Biết thực hiện vệ sinh cá nhân, đảm bảo an KIẾN THỨC CHUNG toàn trong tập luyện. Vệ sinh cá nhân, đảm bảo an toàn trong tập - Biết quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu luyện. của giáo viên để tập luyện. VẬN ĐỘNG CƠ BẢN - Thực hiện được nội dung đội hình đội ngũ; Đội hình đội ngũ các động tác bài tập thể dục; các tư thế và kĩ năng vận động cơ bản; các động tác cơ bản của - Biến đổi đội hình nội dung thể thao và vận dụng được vào trong - Động tác giậm chân tại chỗ, đứng lại các hoạt động tập thể. - Trò chơi rèn luyện đội hình đội ngũ - Tham gia tích cực các trò chơi vận động rèn Bài tập thể dục
6. luyện tư thế, tác phong, phản xạ và bổ trợ môn - Các động tác thể dục phù hợp với đặc điểm thể thao ưa thích. lứa tuổi - Hoàn thành lượng vận động của bài tập. - Trò chơi bổ trợ khéo léo - Nghiêm túc, tích cực trong tập luyện và hoạt Tư thế và kĩ năng vận động cơ bản động tập thể. Bước đầu hình thành thói quen tập luyện thể dục thể thao. - Các bài tập phối hợp di chuyển các hướng - Các động tác quỳ, ngồi cơ bản - Trò chơi rèn luyện kĩ năng vận động và phản xạ THỂ THAO TỰ CHỌN - Tập luyện một trong các nội dung thể thao phù hợp với đặc điểm lứa tuổi - Trò chơi vận động bổ trợ môn thể thao ưa thích LỚP 3 Yêu cầu cần đạt Nội dung - Bước đầu biết lựa chọn môi trường tự nhiên KIẾN THỨC CHUNG có lợi trong tập luyện. Những yếu tố môi trường tự nhiên có lợi, có - Biết quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu hại trong tập luyện. của giáo viên để tập luyện. VẬN ĐỘNG CƠ BẢN - Thực hiện được nội dung đội hình đội ngũ; Đội hình đội ngũ các động tác bài tập thể dục; các tư thế và kĩ năng vận động cơ bản; các động tác cơ bản của - Biến đổi đội hình nội dung thể thao và vận dụng được vào trong - Động tác đi đều các hoạt động tập thể. - Trò chơi rèn luyện đội hình đội ngũ - Tham gia tích cực các trò chơi vận động rèn luyện tư thế, tác phong, phản xạ và bổ trợ môn Bài tập thể dục thể thao ưa thích. - Các động tác thể dục phù hợp với đặc điểm - Bước đầu tự sửa sai động tác thông qua nghe, lứa tuổi quan sát và tập luyện. - Trò chơi bổ trợ khéo léo - Hoàn thành lượng vận động của bài tập. Tư thế và kĩ năng vận động cơ bản - Nghiêm túc, tích cực, trung thực trong tập - Các bài tập di chuyển vượt chướng ngại vật luyện. Hình thành thói quen tập luyện thể dục thể thao. - Các bài tập rèn luyện kĩ năng tung, bắt bằng tay - Trò chơi rèn luyện kĩ năng vận động và phản xạ THỂ THAO TỰ CHỌN - Tập luyện một trong các nội dung thể thao phù hợp với đặc điểm lứa tuổi - Trò chơi vận động bổ trợ môn thể thao ưa thích LỚP 4
7. Yêu cầu cần đạt Nội dung - Biết và thực hiện vệ sinh đảm bảo an toàn KIẾN THỨC CHUNG trong giờ tập luyện của môn Giáo dục thể chất.Vệ sinh trong giờ học: khởi động, tập luyện, - Quan sát tranh ảnh, động tác làm mẫu của hồi phục, nghỉ ngơi sau tập luyện. giáo viên để tập luyện và tự sửa sai động tác. VẬN ĐỘNG CƠ BẢN - Thực hiện được nội dung đội hình đội ngũ; Đội hình đội ngũ các động tác bài tập thể dục có kết hợp với đạo cụ; các tư thế và kĩ năng vận động cơ bản; các - Động tác đi đều vòng các hướng động tác cơ bản của nội dung thể thao ưa - Trò chơi rèn luyện đội hình đội ngũ thích; xử lí được một số tình huống trong tập luyện; vận dụng được vào trong các hoạt động Bài tập thể dục tập thể. - Các động tác thể dục kết hợp sử dụng các - Biết điều khiển tổ, nhóm tập luyện và giúp đạo cụ (cờ, hoa, vòng, gậy, ) phù hợp với đỡ bạn trong tập luyện. đặc điểm lứa tuổi - Hoàn thành lượng vận động của bài tập. - Trò chơi bổ trợ khéo léo - Thể hiện sự yêu thích và thường xuyên tập Tư thế và kĩ năng vận động cơ bản luyện thể dục thể thao. - Các bài tập rèn luyện kĩ năng thăng bằng - Các bài tập rèn luyện kĩ năng bật, nhảy - Trò chơi rèn luyện kĩ năng phối hợp vận động THỂ THAO TỰ CHỌN - Tập luyện một trong các nội dung thể thao phù hợp với đặc điểm lứa tuổi - Trò chơi vận động bổ trợ môn thể thao ưa thích LỚP 5 Yêu cầu cần đạt Nội dung - Biết thực hiện theo hướng dẫn về chế độ dinh KIẾN THỨC CHUNG dưỡng trong tập luyện nhằm tăng khả năng Chế độ ăn uống đảm bảo dinh dưỡng trong tập vận động. luyện. - Thực hiện được nội dung đội hình đội ngũ; VẬN ĐỘNG CƠ BẢN các động tác bài tập thể dục có kết hợp với đạo cụ; các tư thế và kĩ năng vận động cơ bản; các Đội hình đội ngũ động tác cơ bản của nội dung thể thao ưa - Luyện tập các nội dung đội hình, đội ngũ đã thích; xử lí được một số tình huống trong tập học luyện. - Trò chơi rèn luyện đội hình đội ngũ - Bước đầu vận dụng được kiến thức, kĩ năng đã học vào Bài tập thể dục các hoạt động tập thể, tổ chức chơi được một - Các động tác thể dục kết hợp sử dụng đạo cụ số trò chơi vận động phù hợp với yêu cầu. (cờ, hoa, vòng, gậy, ) phù hợp với đặc điểm lứa tuổi - Biết sửa sai động tác thông qua nghe, quan sát và tập luyện. - Trò chơi phát triển khéo léo - Hoàn thành lượng vận động của bài tập. Tư thế và kĩ năng vận động cơ bản
8. - Có trách nhiệm với tập thể và ý thức giúp đỡ - Các bài tập rèn luyện kĩ năng lăn, lộn bạn trong tập luyện. - Các bài tập rèn luyện kĩ năng leo, trèo - Tự giác, dũng cảm, thường xuyên tập luyện - Trò chơi rèn luyện kĩ năng phối hợp vận thể dục thể thao. động THỂ THAO TỰ CHỌN - Tập luyện một trong các nội dung thể thao phù hợp với đặc điểm cá nhân và lứa tuổi - Trò chơi vận động bổ trợ môn thể thao ưa thích VI. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC 1. Định hướng chung Môn Giáo dục thể chất vận dụng phương pháp giáo dục tích cực, lấy học sinh làm trung tâm, thực hiện chuyển quá trình giáo dục thành tự giáo dục; giáo viên là người thiết kế, tổ chức, cố vấn, trọng tài, hướng dẫn hoạt động tập luyện cho học sinh, tạo môi trường học tập thân thiện để khuyến khích học sinh tích cực tham gia các hoạt động tập luyện, tự mình trải nghiệm, tự phát hiện bản thân và phát triển thể chất. Giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học đặc trưng như: trực quan, sử dụng lời nói, tập luyện, sửa sai, trò chơi, thi đấu, trình diễn, ; sử dụng nguyên tắc đối xử cá biệt, phù hợp với sức khoẻ học sinh; kết hợp dụng cụ, thiết bị phù hợp, sử dụng hiệu quả các thành tựu của công nghệ thông tin để tạo nên giờ học sinh động, hiệu quả. Đa dạng hoá các hình thức tổ chức dạy học, cân đối giữa hoạt động tập thể lớp, hoạt động nhóm nhỏ và cá nhân, giữa dạy học bắt buộc và dạy học tự chọn, để đảm bảo vừa phát triển năng lực thể chất, vừa phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung. Tích hợp kiến thức một số môn học khác, một số bài hát, bản nhạc, để tạo không khí vui tươi, hưng phấn trong tập luyện, làm cho học sinh yêu thích và đam mê tập luyện thể thao. 2. Định hướng phương pháp hình thành, phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực chung a) Phương pháp hình thành, phát triển phẩm chất chủ yếu Thông qua việc tổ chức các hoạt động học tập, giáo viên giúp học sinh rèn luyện tính trung thực, tình cảm bạn bè, đồng đội, tinh thần trách nhiệm và ý thức tự giác, chăm chỉ tập luyện để phát triển hài hoà về thể chất, tinh thần, có những phẩm chất và năng lực cần thiết để trở thành người công dân có trách nhiệm, có sức khoẻ, có văn hoá, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. b) Phương pháp hình thành, phát triển năng lực chung - Đối với năng lực tự chủ và tự học: Trong dạy học môn Giáo dục thể chất, giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động tìm tòi, khám phá, tra cứu thông tin, lập kế hoạch và thực hiện các bài tập thực hành, từ đó hình thành và phát triển năng lực tự chủ và tự học cho học sinh. - Đối với năng lực giao tiếp và hợp tác: Môn Giáo dục thể chất tạo cơ hội
9. cho học sinh thường xuyên được trao đổi, trình bày, chia sẻ và phối hợp thực hiện ý tưởng trong các bài thực hành, các trò chơi, các hoạt động thi đấu có tính đồng đội. Từ đó, học sinh được hình thành và phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác. - Đối với năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thông qua các hoạt động luyện tập, trò chơi, thi đấu và vận dụng linh hoạt các phương pháp tập luyện, giáo viên tạo cơ hội cho học sinh vận dụng kiến thức để phát hiện vấn đề và đề xuất cách giải quyết, biết cách lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch để giải quyết vấn đề một cách khách quan, trung thực và sáng tạo. 3. Định hướng phương pháp hình thành, phát triển năng lực thể chất a) Hình thành, phát triển năng lực chăm sóc sức khoẻ: Giáo viên tạo cơ hội cho học sinh huy động những hiểu biết, kinh nghiệm sẵn có để hình thành ý thức và kiến thức về chăm sóc sức khoẻ; đồng thời tăng cường giao nhiệm vụ ở nhà, đồng thời phối hợp với cha mẹ học sinh giúp đỡ học sinh thực hiện nền nếp giữ gìn vệ sinh, chăm sóc sức khoẻ bản thân. b) Hình thành, phát triển năng lực vận động cơ bản: Giáo viên khai thác ưu thế của Giáo dục thể chất là một loại hình giáo dục mà nội dung chuyên biệt là dạy học vận động (động tác) và sự phát triển có chủ định các tố chất vận động của con người. Các giai đoạn dạy học động tác nhằm hình thành ở học sinh kĩ năng vận động, khả năng vận dụng vào thực tế. Việc tổ chức các hoạt động vận động (bài tập và trò chơi vận động, ) giúp cho học sinh hình thành và phát triển được các tố chất thể lực cơ bản như: nhanh, mạnh, bền, khéo léo, mềm dẻo, cũng như khả năng thích ứng của cơ thể và trí nhớ vận động. c) Hình thành, phát triển năng lực hoạt động thể dục thể thao: Giáo viên vận dụng nguyên tắc giáo dục cá biệt, quan tâm phát hiện và hướng dẫn học sinh tập luyện các môn thể dục thể thao phù hợp với sở thích, sở trường; tạo cơ hội cho học sinh được quan sát và tham gia các trò chơi, các hoạt động cổ vũ và thi đấu thể thao, từ đó khơi dậy niềm đam mê hoạt động thể dục thể thao, khả năng hoạt động thể dục thể thao, phát triển khả năng trình diễn và thi đấu. VII. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ GIÁO DỤC 1. Mục tiêu đánh giá Đánh giá kết quả giáo dục thể chất là hoạt động thu thập thông tin và so sánh mức độ đạt được của học sinh so với yêu cầu cần đạt của môn học nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, có giá trị về sự tiến bộ của học sinh, mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình để trên cơ sở đó điều chỉnh hoạt động dạy học và cách tổ chức quản lí nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục. 2. Nguyên tắc đánh giá a) Đánh giá kết quả giáo dục phải căn cứ vào mục tiêu và các yêu cầu cần đạt đối với từng lớp học, cấp học trong chương trình môn Giáo dục thể chất, theo các tiêu chuẩn đánh giá thể lực học sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, chú trọng kĩ năng vận động và hoạt động thể dục thể thao của học sinh; b) Đánh giá phải bảo đảm toàn diện, khách quan, có phân hoá; kết hợp
10. giữa đánh giá thường xuyên và định kì; kết hợp giữa đánh giá của giáo viên, tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng của học sinh, đánh giá của cha mẹ học sinh. Học sinh được biết thông tin về hình thức, thời điểm, cách đánh giá và chủ động tham gia quá trình đánh giá. c) Đánh giá phải coi trọng sự tiến bộ của học sinh về năng lực, thể lực và ý thức học tập; có tác dụng thúc đẩy và hỗ trợ học sinh phát triển các phẩm chất và năng lực; tạo được hứng thú và khích lệ tinh thần tập luyện của học sinh, qua đó khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động thể dục thể thao ở trong và ngoài nhà trường. 3. Hình thức đánh giá a) Đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì - Đánh giá thường xuyên: Bao gồm đánh giá chính thức (thông qua các hoạt động thực hành, tập luyện, trình diễn, ) và đánh giá không chính thức (bao gồm quan sát trên lớp, đối thoại, học sinh tự đánh giá, ) nhằm thu thập những thông tin về quá trình hình thành, phát triển năng lực của từng học sinh. - Đánh giá định kì: Nội dung đánh giá chú trọng đến kĩ năng thực hành, thể lực của học sinh; phối hợp với đánh giá thường xuyên cung cấp thông tin để phân loại học sinh và điều chỉnh nội dung, phương pháp giáo dục. b) Đánh giá định tính và đánh giá định lượng - Đánh giá định tính: Kết quả học tập được mô tả bằng lời nhận xét hoặc biểu thị bằng các mức xếp loại. Học sinh có thể sử dụng hình thức này để tự đánh giá sau khi kết thúc mỗi nội dung, mỗi chủ đề, hoặc giáo viên sử dụng để đánh giá thường xuyên (không chính thức). Đánh giá định tính được sử dụng chủ yếu ở cấp tiểu học. - Đánh giá định lượng: Kết quả học tập được biểu thị bằng điểm số theo thang điểm 10. Giáo viên sử dụng hình thức đánh giá này đối với đánh giá thường xuyên chính thức và đánh giá định kì. Đánh giá định lượng được sử dụng chủ yếu ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông. VIII. GIẢI THÍCH VÀ HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH 1. Giải thích thuật ngữ a) Một số thuật ngữ chuyên môn - Cảm giác dùng sức: là khả năng dùng lực và phân phối lực một cách chính xác khi thực hiện động tác hoặc liên kết động tác. - Định hướng không gian: là xác định và nhận biết sự thay đổi vị trí và động tác của cơ thể trong không gian, có liên quan đến môi trường hoạt động nhất định. - Liên kết vận động: là sự phối hợp các bộ phận của từng động tác, các hoạt động của từng bộ phận cơ thể trong mối quan hệ với hoạt động chung của cơ thể. - Năng lực thể chất: là năng lực đặc thù được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện của học sinh, bao gồm khả năng
11. chăm sóc sức khỏe, khả năng vận động cơ bản và khả năng hoạt động thể dục thể thao. - Nhịp điệu: là sự luân chuyển của các chuyển động trong mỗi động tác, quyết định chất lượng thực hiện cũng như tính nghệ thuật của các động tác kĩ thuật, nhất là các động tác có độ khó cao. - Phản ứng của cơ thể: là khả năng dẫn truyền và đáp ứng một cách hợp lí, nhanh chóng của cơ thể đối với một tín hiệu đơn giản hoặc phức tạp. - Thể chất: là toàn bộ hình thái và chức năng cơ thể được hình thành và phát triển do bẩm sinh di truyền điều kiện sống và sự rèn luyện. - Tố chất thể lực: là yếu tố của năng lực thể chất, được xác định bằng sức mạnh, sức nhanh, sức bền, sự khéo léo, mềm dẻo và các phẩm chất tâm lí phù hợp. - Thích ứng của cơ thể: là sự điều chỉnh các hệ thống chức năng tâm - sinh lí của cơ thể để phù hợp với điều kiện sống dưới ảnh hưởng của các nhân tố bên ngoài cơ thể. - Trí nhớ vận động: là khả năng lưu giữ những thông tin về hoạt động vận động được cung cấp trở lại và vận dụng một cách hợp lí trong trường hợp cần thiết. b) Từ ngữ thể hiện mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt Chương trình môn Giáo dục thể chất sử dụng một số động từ để thể hiện mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt về năng lực của người học. Một số động từ được sử dụng ở các mức độ khác nhau nhưng trong mỗi trường hợp thể hiện một hành động có đối tượng và yêu cầu cụ thể. Trong bảng tổng hợp dưới đây, đối tượng, yêu cầu cụ thể của mỗi hành động được chỉ dẫn bằng các từ ngữ khác nhau đặt trong ngoặc đơn. Trong quá trình dạy học, đặc biệt là khi đặt câu hỏi thảo luận, ra đề kiểm tra đánh giá, giáo viên có thể dùng những động từ nêu trong bảng tổng hợp dưới đây hoặc thay thế bằng các động từ có nghĩa tương đương cho phù hợp với tình huống sư phạm và nhiệm vụ cụ thể giao cho học sinh. Mức Động từ mô tả mức độ độ Biết - Kể được tên (trò chơi vận động, các môn thể thao); - Liệt kê được (tên dụng cụ của các môn thể thao); - Nêu được tên (động tác kĩ thuật, tư thế vận động cơ bản); - Phát biểu được, thuộc (một số điều luật thể thao); - Xác định được, biết được (các tư thế động tác, phương hướng, biên độ động tác); - Nhận biết được (chế độ dinh dưỡng, các yếu tố vệ sinh, thiên nhiên có lợi, có hại trong tập luyện); - Biết được (một cách sơ giản về lịch sử của môn thể thao ưa thích); - Khắc phục được (hiện tượng “cực điểm” xảy ra khi chạy cự li trung bình) Hiểu - Nêu được (vai trò, ý nghĩa của vệ sinh trong tập luyện); - Mô tả được (động tác kĩ thuật);
12. - So sánh được (sự khác nhau giữa kĩ thuật và chiến thuật của môn thể thao); - Giới thiệu được (những biến đổi quan trọng về phát triển các kĩ thuật môn nhảy cao); - Chỉ ra được (nguyên nhân dẫn đến động tác sai và cách khắc phục động tác sai đó); - Đánh giá được (tầm quan trọng của các hoạt động vận động đến phát triển thể lực và sức khoẻ); - Phân biệt được (các sơ đồ chiến thuật thi đấu một môn thể thao); - So sánh được (nội dung, phương pháp tập luyện phù hợp để nâng cao sức khoẻ). Vận - Thực hiện được (cách chăm sóc sức khoẻ phù hợp với bản thân); dụng - Hướng dẫn được (người khác cách chăm sóc sức khoẻ và bảo vệ môi trường tập luyện); - Rèn luyện được (khả năng thích ứng của cơ thể với những biến đổi của môi trường); - Biểu diễn được (các động tác kĩ thuật, bài tập liên hoàn); - Tự sửa được (động tác thông qua nghe, quan sát và tập luyện); - Vận dụng được (các kĩ thuật đã học vào luyện tập và thi đấu); - Áp dụng được (các động tác chiến thuật hợp lí vào thi đấu); - Vận dụng được (điều luật thể thao vào tổ chức thi đấu); - Đề xuất được (giải pháp phù hợp cho tổ chức thi đấu); - Xử lí được (các tình huống trong tập luyện và thi đấu); - Xác định được (một số biện pháp phòng tránh chấn thương); - Lập được (kế hoạch, thời gian tập luyện để phát triển tố chất thể lực). 2. Thời lượng thực hiện chương trình Thời lượng dành cho môn Giáo dục thể chất ở mỗi lớp là 70 tiết trong năm học, được phân bổ cho các nội dung giáo dục với tỉ lệ (%) như sau: Nội dung Thời lượng CẤP TIỂU HỌC Đội hình đội ngũ 20% Vận động cơ bản Tư thế và kĩ năng vận động cơ bản 35% Bài tập thể dục 10% Thể thao tự chọn 25% Đánh giá cuối học kì, cuối năm học 10% CẤP TRUNG HỌC CƠ SỞ Vận động cơ bản 45% Bài tập thể dục 10% Thể thao tự chọn 35% Đánh giá cuối học kì, cuối năm học 10% CẤP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Các môn thể thao tự chọn 90% Đánh giá cuối học kì, cuối năm học 10%
13. 3. Thiết bị dạy học a) Thiết bị để minh hoạ, trình diễn: Dụng cụ mẫu để hướng dẫn tập luyện các nội dung đội hình đội ngũ, vận động cơ bản, hoạt động thể dục, các môn thể thao; tranh ảnh, băng đĩa hình kĩ thuật các hoạt động thể dục, các môn thể thao; loa, ampli, máy chiếu (projector), b) Thiết bị để thực hành: Dụng cụ tập luyện vận động cơ bản và các môn thể thao; dụng cụ, phương tiện tổ chức chơi các trò chơi vận động; đồng hồ bấm giây thể thao, còi, cờ, thước dây, c) Khu vực tập luyện: Sân tập, đường chạy, nhà tập đa năng, 4. Thực hiện chương trình phù hợp với điều kiện thực tế và đối tượng học sinh Chương trình môn Giáo dục thể chất có nhiều lựa chọn dành cho nhà trường và học sinh. Đầu năm học, giáo viên và nhà trường căn cứ kết quả kiểm tra sức khoẻ tại trường hoặc giấy chứng nhận sức khoẻ của cơ sở y tế có thẩm quyền cấp cho học sinh, tổ chức cho học sinh học môn Giáo dục thể chất bảo đảm tất cả học sinh đều được học tập, rèn luyện với nội dung phù hợp, đáp ứng các yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực quy định trong chương trình. Các môn thể thao tự chọn trong chương trình môn Giáo dục thể chất là hệ thống các môn thể thao được tổ chức trong Hội khoẻ Phù đổng các cấp, trong hệ thống giải thi đấu quốc gia, quốc tế và các môn thể thao truyền thống của địa phương. Ở lớp 1, lớp 2 và lớp 3, nội dung thể thao tự chọn chủ yếu là trò chơi vận động gắn với một số môn thể thao phù hợp với thể lực của học sinh và khả năng tổ chức của nhà trường. Từ lớp 4 đến lớp 9, học sinh được hướng dẫn luyện tập và tham gia thi đấu các môn thể thao phù hợp. Ở cấp trung học phổ thông, nội dung thể thao tự chọn gồm 3 nhóm: (a) Nhóm kĩ thuật cơ bản, dành cho lớp 10; (b) nhóm kĩ thuật nâng cao, dành cho lớp 11, (c) nhóm vận dụng, thi đấu, dành cho lớp 12. Tuỳ theo khả năng tổ chức của nhà trường, học sinh có thể lựa chọn một môn thể thao cho cả ba năm học hoặc mỗi năm học lựa chọn một môn thể thao. Những học sinh học một môn thể thao trong cả ba năm học thì được học đầy đủ ba nội dung (a), (b) và (c). Những học sinh chọn học hai môn thể thao thì được học các nội dung (a) và (b) ở một môn thể thao, môn thể thao còn lại chỉ học nội dung (a). Những học sinh chọn học ba môn thể thao thì chỉ học nội dung (a). Giáo viên được quyền tham gia xây dựng và chủ động thực hiện kế hoạch giáo dục của môn học phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương, nhà trường và lớp học mà mình phụ trách trên cơ sở bảo đảm mục tiêu giáo dục và yêu cầu cần đạt của chương trình đối với cấp học, lớp học.