Tài liệu ôn thi viên chức y tế 2022 chuyên ngành bác sĩ đa khoa - Bài 2: Bệnh sốt xuất huyết dengue

Nội dung text: Tài liệu ôn thi viên chức y tế 2022 chuyên ngành bác sĩ đa khoa - Bài 2: Bệnh sốt xuất huyết dengue

1. Bài 2. BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE I. ĐẠI CƯƠNG - Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm do vi rút Dengue gây nên. - Đường lây truyền bệnh: Muỗi vằn Aedes aegypti là trung gian truyền bệnh chủ yếu. Muỗi vằn Aedes aegypti đốt người có bệnh rồi mang virut đến đốt người lành, người lành trở nên mắc bệnh. - Đặc điểm: Bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa. Bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn. Biểu hiện của sốt xuất huyết Dengue là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy tạng, nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong. II. CHẨN ĐOÁN 1. Bệnh sốt xuất huyết Dengue được chia làm 3 mức độ (Theo Tổ chức Y tế Thế giới năm 2009): - Sốt xuất huyết Dengue. - Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo. - Sốt xuất huyết Dengue nặng. 1.1. Sốt xuất huyết Dengue a) Lâm sàng Sốt cao đột ngột, liên tục từ 2-7 ngày và có ít nhất 2 trong các dấu hiệu sau: - Biểu hiện xuất huyết như: nghiệm pháp dây thắt dương tính, chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam. - Nhức đầu, chán ăn, buồn nôn. - Da xung huyết, phát ban. - Đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt. b) Cận lâm sàng - Hematocrit bình thường (không có biểu hiện cô đặc máu) hoặc tăng. - Số lượng tiểu cầu bình thường hoặc hơi giảm. - Số lượng bạch cầu thường giảm. 1.2. Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo. Bao gồm các triệu chứng lâm sàng của sốt xuất huyết Dengue, kèm theo các dấu hiệu cảnh báo sau: - Vật vã, lừ đừ, li bì. - Đau bụng vùng gan hoặc ấn đau vùng gan. - Gan to > 2 cm. - Nôn - nhiều. - Xuất huyết niêm mạc. - Tiểu ít. - Xét nghiệm máu: + Hematocrit tăng cao. + Tiểu cầu giảm nhanh chóng.
2. Nếu người bệnh có những dấu hiệu cảnh báo trên phải theo dõi sát mạch, huyết áp, số lượng nước tiểu, làm xét nghiệm hematocrit, tiểu cầu và có chỉ định truyền dịch kịp thời. 1.3. Sốt xuất huyết Dengue nặng Khi người bệnh có một trong các biểu hiện sau: (1) Sốc sốt xuất huyết Dengue: Biểu hiện suy tuần hoàn cấp, thường xảy ra vào ngày 3-7 của bệnh, bệnh nhân vật vã; bứt rứt hoặc li bì; lạnh đầu chi, mạch nhanh nhỏ, huyết áp kẹt hoặc tụt hoặc không đo được; tiểu ít. (2) Xuất huyết nặng: Chảy máu cam nặng, xuất huyết đường tiêu hóa và nội tạng, rong kinh nặng, thường kèm theo sốc nặng, giảm tiểu cầu, thiếu oxy mô (3) Suy tạng Suy gan cấp (AST, ALT ≥ 1000 U/L), suy thận cấp, rối loạn tri giác, viêm cơ tim, suy tim, hoặc suy chức năng các cơ quan khác 2. Chẩn đoán căn nguyên vi rút Dengue 2.1. Xét nghiệm huyết thanh - Xét nghiệm nhanh: + Tìm kháng nguyên NS1 trong 5 ngày đầu của bệnh. + Tìm kháng thể IgM từ ngày thứ 5 trở đi. - Xét nghiệm ELISA 2.2. Xét nghiệm PCR, phân lập vi rút. 3. Chẩn đoán phân biệt - Sốt phát ban do virus - Sốt mò. - Sốt rét. - Nhiễm khuẩn huyết do liên cầu lợn, não mô cầu, vi khuẩn gram âm, - Sốc nhiễm khuẩn. - Các bệnh máu. - Bệnh lý ổ bụng cấp, III. ĐIỀU TRỊ 1. Điều trị sốt xuất huyết Dengue: - Phần lớn được điều trị ngoại trú và theo dõi tại y tế cơ sở. - Theo dõi chặt chẽ phát hiện sớm sốc xảy ra để xử trí kịp thời. - Điều trị triệu chứng + Sốt cao: cho thuốc hạ nhiệt paracetamol. + Không dùng aspirin, analgin, ibuprofen vì có thể gây xuất huyết, toan máu. - Bù dịch sớm bằng đuờng uống: Khuyến khích người bệnh uống nhiều nước oresol hoặc nước sôi để nguội, nước trái cây (nước dừa, cam, chanh, ) hoặc nước cháo loãng với muối. 2. Điều trị Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo: Hướng điều trị:
3. - Nhập viện điều trị - Chỉ định truyền dịch: + Khi nguời bệnh không uống được, nôn nhiều, có dấu hiệu mất nước, lừ đừ, Hct tăng cao; mặc dù huyết áp vẫn ổn định. + Dịch truyền bao gồm: Ringer lactat, NaCl 0,9%. 3. Điều trị sốt xuất huyết Dengue nặng: Nhập viện điều trị cấp cứu IV. TIÊU CHUẨN CHO NGƯỜI BỆNH XUẤT VIỆN - Hết sốt 2 ngày, tỉnh táo. - Mạch, huyết áp bình thường. - Số lượng tiểu cầu > 50.000/mm3.