Tài liệu ôn thi vị trí Phục hồi chức năng Cao đẳng - Vận động trị liệu - Nguyên tắc vận động trị liệu

Nội dung text: Tài liệu ôn thi vị trí Phục hồi chức năng Cao đẳng - Vận động trị liệu - Nguyên tắc vận động trị liệu

1. - Bai 1 : NGUYEN TAc VAN•• aONG TRI••LIEU MUC TIEU . 1. Neu duoc dinh nghia, m1)Cdich va/phan loai cac bai ~p v~ dQng tri lieu. 2. Neu duoc cac buoc cua danh gia nhu cAunguoi b~nh 3. Trinh bay dugc cac phuong phap VLTLIPHCN 4. Thirc hien dti cac bu.op hrong gia, dua ra muc tieu va phuong phap diSu tri v~t ly tri li~u. NOI DUNG • 1. £>Inh nghia V~ dQng tri li~u la phirong phap tri li~u dung Sl)'v~ dQng d8 giup cho nguoi benh mau chong phuc h6i khi b~nh t~t ngan tra ho tiep tuc lam viec, vui choi va sinh hoat dQc l~p vi chirc nang bi mAthay giam, 2. MlJ.c dich - Tang lire co: Str t~p luy~n lam tang 19c co dircc chi dinh c,1Bivoi nhfmg co bi teo vi it hoat dQng. TBc dQva kha nang phi d~i ctia co cy l~ thu~ vOi 19c dS khang rna co phai vugt qua. Nhiing bai t~p de ra lam tang 19c co thl sir d1)Dg19c can tBi da nhung sB IAnthgc hi~n it. -Tang suc chiu dgng (Tang suc ben clla co): Nhiing bai ~p lam tang suc ben clla co cAn sir d1)DgIl)'Ccan nho nhung sB IAnthgc hi~n Ian. Bai ~p nay dij,cbi~t hfru ich trong giai do~ duang b~nh. Khi cac co dang yeu va teo, khong nen dua chuang trinh ~p nh~m t~o suc ben cho co den khi 19c co dugc ph1)ch6i trong gioi h~n binh thuang. - Dieu hoa sg v~ dQng: Nguai b~nh bi mAt Sl)'diSu hgp v~ dQng cAn~p luy~n d8 phat tri8n nhiing mdu cli dQng hfru ich. Nguyen t~c clla lo~i bai t~p nay la cac dQng tac dugc l~p l~i nhieu"" Ian cho den." khi d~t dugc Sl)'thl)'Chi~n mQt cach chinh xac . Chuang trinh ~p luy~n dij,cbi~t hfru ich dBi vOi nhiing nguai bi b~nh rBi lo~ chuc nang ti8u nao. - T5ng hay duy tri tAm v~n dQng kh6-p: Cac bai t~p nay rAthfru ich khi co tinh tr~ng J bi giOi h~ tb v~n dQng d~ b~t cu nguyen nhan nao .Cac dQng mc t~p lo~i bai t~p nay dij,cbi~t cAnthi~t dBi vOi c~c,truang hgp bi li~t hay co "nguyco co rut. 3. Phan /o{li, mllc dlch cua bai tip : 3.1. MflC dich phlin loe,; ha; tip: - Danh gia ngum b~nh, de dugc ra m1)Ctieu va sau do la thi~t l~p k~ ho~ch ph1)c h6L Nhiing nhu cAudugc lam k~ tiep chinh la xac dinh xem nhiing bai t~p dua ra co phu hgp"vOi m1)ctieu va ke ho~ch ph1)ch6i hay khong? - Hi~u qua clla bai ~p la de phong cac rBi lo~ chuc nang cling nhu tang cuang, cai thi~n, ph1)ch6i va duy tri a muc biM thuang: + Suc m~nh 3
2. + Sue bSn va chiu dung cua h~ tim mach + Kha nang linh dQng va linh hoat, + S\l thu gian + Su diSu hop va Icy nang Trong cac bai ~p, hrc tac dQng va sire manh tac dQng len cac h~ co quan lam cai thi~n moi chirc nang cua ca nhan v8 sau nay dap img vei nhtmg doi hoi cua cUQCsAng hang ngay. 3.2. Phlin to¥-; ho; t9P .~' a. Bai t~p chu dQng: - Chu dQng co tro giup, - Chu dQng. - Co khang tra (dS khang ). b. Bai ~p thu dQng c. Bai t~p cirong birc: Keo gian chu dQng hay thu dQng. 4. Luvng giil b,nh nhan va de xuat ra chllO'1Jgtrinh Muc tieu co ban cua bAtIcy mQt chuang trinh t~p luyen nao la d~t dUQcv~ dQng va chuc nang tAi da. DS b~nh nhan luy~n ~p cho hi~u qua, Icy thu~t vien cAnbi~t nhiing nguyen tic cO'ban va hi~u qua cua diSu trj, cAn bi~t luqng gia chuc nang cho ngum b~nh va cAnbi~t mAi quan h~ giua giai ph~u va v~ dQng cua cO'quan, cling nhu cAnhiSu bi~t vS tinh t~g tan t~t va muc dQph\lc hBi cua no, cac bi~n chUng, nhUng bi~n phap phong ngira va chAng chi dinh. Sa dB phan hBi no tuang Ung vOi tri~u chUng dUQcphat hi~n. S\lluqng gia hoan chinh va ngu(ri b~nh va giai quy~t vAn dS trong qua trinh ph\lc hBi b~nh nhan. Danhgia· Villeh Thlle hi$n £>anh gia nhucAu kAhollleh ke hOllleh ke hOllleh i I • 4.1. EJanhgiil nhu cAu Buoc dAutien la danh gia nhu cAu cua b~nh nhan nha mQt qua trinh luqng gia k~t .- hqp cac thong tin chu quan vS cac d\lli~u khach quan vS b~nh nhan va b~nh. 4.1.1. Thong tin chi quan (binh sir): - Mo tii xem hQ thAy tri~u chUng nhu th~ nao: Xac dinh vi tri va ban chAt cua dau ho~c tri~u chUng do. 4
3. - M6 ta diSn bien cua trieu .chirng qua thoi Icy 24 gio: Chi ra nhiing cft de}nghoac nhiing nr th~ gay nen va anh huong d~n trieu clnmg do. Xac dinh xem vdo d~ do n~ng nen ho~c dO-di nhu th~ nao? thoi gian bao lau? - M6 ta ng~ gon sire khoe chung cua ho, cac thu6c da dung va X quang chua? 4.1.2. Cac dii liiu khach quan (iltinh gia vi lam sang): Cho lam cac nghiem phap me}teach h~ th6ng d8 xac dinh nhung CAll true giai phdu bi tAn thirong va nhiing han ch~ v~ m~t chirc nang cua nguoi benh, Tim hieu, quan sat nhiing hoat de}ngva hinh dang cac phfut cua co the i Chirc nang: dung nguyen tic do co chon IQcqua ap dung nhiing nghiem phap d~c bi~t trong h~ th6ng de xac dinh xem tAn thucrng (1phfut c6 dinh (bao kh&p, day ch~g bao ho~t dich, can, mang c(mg va mang c(mg quanh rS thfut kinb) hay (1 dcrn vi co gian (co, gan va cac di8m bam t~). a. Quan sat + Cac tu th~? thfuJg tI1)c? + Hinh d~mgcac be}ph~ co the, nhu S\I thay dAi kich thu&c, sung len, teo di hay phi ~i ho~c mAtd6i xUng. b.Nhiing biin phap ilanh gia chue niing khOp bao gam: + T~m v~n de}ngchu de}ng( ROM). + Tb v~n de}ngth\l de}ng: + Do t~m v~ de}ngva so sanh . + M6 ta cam giac cu6i cimg (cam giac theo kinh nghi~m) cua nguCrikham (1 cu6i tb v~ de}ngkhi do qua tb. + Xac dinh giai do~ cua b~nh Iy qua quan sat dau (1 t~m v~ de}ngnao. c. Xae dinh Sl}" viing chdc va linh linh ilpng clla kh6P: bdng cae nghiim phap. ·f + Keo gian kh&p. I + Ep kh&p. +Trugt: kh&p. d. SU: hay sa (n~u co the) nhiing cAutrUc t\I coi la ngu6n g6c cua vAn d~ + Da va tA chuc dum da: nh~ xet nhi~t de},phu, tinh chAtkhac. Ve ngoai cua da nhu s~o hay thay d6i mau s!c. + Co, gan va noi bam t~. + Bao gan va bao ho~t dich. + Cackh&p. 5
4. e. Kham than kinh: - Khdm trang thai tam than kinh: + Sl1quan sat + Sl1thirc tinh + Sl1~p trung + Tri nhe . 10 + Chirc nang nh~ tlnrc: Ngon ngii, sir dung o{>ngme, cac chirc nang ban cAuben phai - Khdm day than kinh Sf): 12 ooi day thAn kinh SQ - Vt;inQ9ng : + Quan sat + Truong I11C co + Strc co - Stl ph6i hap Q9ng tdc, dang h9: Phan tich dang di - Khdm phdn xa: + Phan x~ gan co : chi tren, chi dum + Phan xe nong : da bung, da blu.phan xa thit h~u mon, phan xa giac mac + Phan xa benh ly: Hofmann, Bakinski + Phan xa bai nao (Muc tuy s8ng, mire than nao, mire vo nao ) - Khdm cam giac: Dau ,nhi~t, cam giac sa, cam giac sau f. Tinh trang tim mech: - Danh gia sue b~n nhu oem nhip tim va theo doi mach truce, trong va sau khi t~p. - Tinh trang tuAn hoan nhu .theo doi mach chi dum, mau sic da va phil . , Theo doi cac tri~u chUng nhu ngAt. g. Th2 tich va chirc nang ho hap: ~TAn s3 ho hAp ( s8 IAnth? / phut) - Ki8u tha va Sl1nbjp nhang. - Kha nang ho co hi~u qua. '. - H~ che hay thu h~p chuc nang. - Dung tich s8ng va the tich luu thong. - Sl1di o{>nglAng ngvc. h. Khil nang vi chfrc nang: Thang 4iln 7nhrr sau +Dpc l¥p: Khong yeu cAungum khac ghip dO' ( 7 aidml D9C /t;iphoan toan: Ca the co kha nang thl1c hi~n tAtca cac nhi~m V\l rna khong cAnd\lIlg C\l ho~c trQ'giup cua ngum khac mQt cach an toan (6 aidm) D9C /t;ipco phan giam nh? (co Stl dam sat): 6
5. Ca th~ co kha nang thuc hien mQt nhiem vu cAndung cu cAntro giup,.m~t nhieu thoi gian ' hon thoi gian cAnthiet, hoac co anh huang d~n tinh an toan . +Ph", thu9C: Yeu cAumQt ngiroi khac dS thea d5i hoac tro giup thS hrc dS cho hoat dQng ducc thirc hien ho~c khong thirc hi~n ( yeu cAugiup dO') - Phu thuoc m9t phdn: Chu thB mQt mra thoi gian (50%) hoac co nhieu hon cac mire dQ tro giup yeu cAunhu sau ( 5 diJm)- Gidm sat: Ca thB co kha nang thuc hi~n mQt nhiem vu khong cAntro giup v~ thB hrc nhirng nguoi khac phai huang dfut thao tac d8i voi an toan d~ phong chAn thuoog ( vi d\l nhu m~t • thang bing) ( 4 iJiim) -Trf/ giup t6i thiiu: Chu thB sir d\lng 75% cua S\l' c8 ging (3 iJiim)- Trf/ giup trung binh : Chu thB cAutrg giup 70% cua sg c8 ging +Ph,! thu9C hoan toan: (2 diBm )- Trg giup toan bQ ( 1iJiJm) - Trg giup t8i da j. HO{lt49ng chuc niing va di chuyin iIuyIcddnh gia : + Chuc nang sinh ho~t hang ngay: an , mJc, ck nb i I + Danh gia b~nh nhan trong xe Ian LJ + Danh gia khAnang di chuyBn tren giuang + KhAnang ch8ng chiu suc n~g + KhAnang thay d6i tu th8 + Co thS di bQhay ddy xe Ian di dugc bao xa ? + T8c dQ di bQ hay dAyxe Ian + N8u b~nh nhan di bQ co thB hi~n dang di sai I~ch nao? .+ Co v~ d~ gi v~ thang bing khong ? + Di vOi'b~ m~t g6 gh~ : b~c thang, ngoai trOi, l~ duang + Ho~t dQng s8ng hang ngay va cac Icy nang trong cong vi~c : M~c qU§n ao, v~ sinh ca nhan, an u8ng, chAitoc, gQi dAu . + Danh gia muc dQphat triBn d8i vOi tre em. 4.2. V{lch ki hO{lch (M'!c 4ich VLTLlPHCN): Sau khi danh gia nhu cAunguOi b~nh, buac ti8p thea Ia v~ch k8 ho~ch di~u tri, g6m xac djnh m\lc tieu di~u tri va k~ ho~ch di~u trio Myc tien t1i~n trj, dtpl tren: - v~ d~ dii xac dinh dugc khi lugng ghi va khamb~nh nhan. - Tinh tr~g tam ly, nhu nh~ djnh cua b~nh nhan v~ b~nh, dQng cO'va nhan cacho - Phan anh va sg hy vQng v~ kinh t~, xii hQi, van hoa. 7
6. - Su cham soc a gia dinh va S\Icham soc dugc hra chon. Moi tnrong v8 th8 chftt va tinh cam, phan (eng cua gia dinh, S\Ihop tac va tinh thAn trach nhiem. - K~ hoach va muc tieu v8 ngh8 nghiep cua b~nh nhan, - Xac dinh ~p trung di8u tri nhtrng r6i loan clnrc nang v~ d(>ngco th~ xAy ra do v~ d(>nghoac do ki8m soat v~ d(>ng : + Van. d(>ng _ V,n d9ng Khi~m khuy~t co th~ xiy ra Khong th~ di chuyen dugc Truong l\Ic C(1nheo, ho~c cimg V~ d(>ngbi han ch~ Dau, ho~c giam tb v~ d(>ngkhop ph~ hop thanh cir dQng y~u Giam sirc manh + Ki8m soat v~ dQng: Ki~m soat v,n d9ng Khi~m khuy~t co th~ xiy ra Qua vimg Tang tnrong hrc C(1 Qua khong vfrng Giam truong l\Ic C(1 • Kiem soat kern -V~n dQngkh6i1 dAng v~ -v~ dQng ki8u ti8u nao - Phan x~ nguyen thuy - Nhfrng van d8 thang bfutg 4.3. Thvc hiin ki hO(lch(phudng phap VLTLlPHCN ):Theo hinh su-,chan iloan va mllc lieu. - Xac dinh xem bi~n phap co phil hgp voo m\lCtieu da d~t ra khong. - ChQn Icy th~t ho~c cach thuc di8u tri voo k~ ho~ch va m\lC tieu di8u trio - Xac dinh phuong phap danh gia nao se dUng d8 thea doi S\Ithay d6i Jllhan(eng a ; m\lC tieu. I - D\l doan hi~u qua clla di8u tri va k~ ho~ch xuftt vi~n. J - Vi~c di8u tri do cir nhfut v~t ly tri li~u ti~n hanh co th8.chia lam cac buac C(1ban: a. BiDu trj vi-I Ii trj liiu: - Theo tAm v~ d(>ngkh6p va keo gian - Cac phuong thuc v~t ly tri li~u - T~p suc m~ (suc m~nh, chiu d\Illg, di8u hgp) , , . N , - Tai giao d\lc ren luy~n C(1than kinh ( yeu C(1va cac mau v~ dQng bat thU<mg) - V~ dQng (tren giu<mg , di chuy8n, ngAi, quy, d(eng len, di l~i, d\lllg C\ltrg gi6p, d\lng C\lchinh hinh, di chuY8n bfutg xe lan, va d\lllg C\lp46i hgp ) - Ph\lc hAi nh~ thuc phuong huang, 16 lfuI. 8
7. _. _. - - - h. Hoat ilpng tT;liiu - V~n dQng theo tAm hoat dQng va keo gian - Cac Icy nang v~ dQng kheo leo - Cac Icy nang tiep nhan v~ dQng th] giac - Cac sinh hoat hang ngay - Cac dung cu thieh (eng : ~N~p - Bao v~ khop - Bao toan nang hrong - Cac Icy nang s6ng hi~n dai - Tham vieng gia dinh va hoa nh~p - Phuc hAi nh~ thirc , phuong huang, 16Ian. c. Binh lj ngon ngii: -Nu6t - Chirc nang mieng, v~ dQng va r6i loan v~ dQng ngon ngft - LUll loat - Tim tiIl thay the tiI - Ngon nguf viet - DQc hiSu - Ghi nho va nhan thirc. d. Tam than kinh: - Ch6 Y va t~p trung - Dinh huong -Ghi nho - Cac Icy nang tiep nh~ v~ dQng thi giac - Cac chirc nang eao nhAt ( giai quyet vAn d~, ly do) ·f - S11 di~u ehinh d6i voi giam ehue nang t f _ Tinh d\lcl Be b~. e. C8ng viic xii hpi: - Trq gi6p eho gia dinh va nhUng nguOi khae - Cae ngu8n tai ehinh - Che dQ bao hiSm va lu~t phap d6i vOi cae dieh V\l gi6p dO'eua cQng dAng sau khi ra vi~n. - Tham vAn gia dinh dS can thi~p va di~u ehinh d6i vOi giam ehuc nang. - Ke ho~eh xuAt vi~n nhu d\lflg e\l, thay dBi nhel, theo d5i ngo~i tm. - Tinh d\lel Be b~. - Di~u tn b~nh xay ra 9
8. f. Sting t(lO trong i/i2u tri: - Kham pha va tom t~t cac hoat dQng tnroc day va ke tiep dua thea qua trinh tan ij,t - Tai hQi nhap cQng d6ng - Thich nghi voi hQi goDi2u duiJng phflC h8i chuc nang: - Sir ly duong ruQt va bang quang - Cham soc da ( phong b~nh va di8u tri) . - Theo doi thong qua cac Icy nang duoc d~y - Giao due gia dinh va b~nh nhan v~ cac thu8c, cham soc da, cham soc vet thU011g O ho sTb, am van.c ve~ ngh~e nghl~p:'" - Tu vdn v8 ngh8 nghiep - Danh gia v8 nh~ thirc, nang hrc, quan tam, kha nang v8 th~ chit, nhir cac lien quan denkha nang lam viec, va tra lai lam viec vci ngh8 tnroc day, tai ren luyen dBi voi ngh8mOi - Cac hoat dQng 11! nguyen - Sl! thich nghi noi lam viec va cac nhu cAunhi~m Vl). 4040 Danh gia k2 hO(lch: - Thuimg xuyen danh gia va xem hi~u qua cua cac bi~n phap va Icy thu~t phil hqp vOi ke ho~ch va m\lC tieu di8u trio - So sanh cac du li~u luc dAuva du li~u hi~n t~i (J khoang cach thuimg xuyen. - Phan l~p nhUng m\lc tieu phil hqp, sAkhac can thay dBi nhUng m\le tieu·moi tuy thea Sl!thay d6i cach sAng cua ngum b~nh 5. Nguyen tac chung khi thVC hifn k9 thu,t v'n tl9n9 trj lifu: :2_ - Ngum b~nh phai a trong mQt tu the thoai maL cJ - Phai Brt djnh kh6p gAntranh cir dQng ngoai y muBn. 3 - MQi cir dQng phai di~n ra tr011tru til dAudBn cuAi tAm v~ dQng. .4.- - Chtrng dau hay kho chiu keo dai qua 3 giiY,Sl!giam sut ll!c co giam tAm v~ dQng kh6p la dAuhi~u cua Sl!ij,p luy~n qua mirc. c· _ T~p luy~n m6i ngay nhi8u IAnng~ thm gian co hi~u qua h011t~p luy~n mQt IAn dai thm gian.· ) - Hi~u qua Clla Sl!ij,p luy~n chi co th~ luqng gia dugc bing cach xac dinh ll!c co va tAm v~ dQng kh6p thea dinh kYo ~.- Ngum b~nh phai thong suAt m\lc dich Cllabai ij,p va cach tien hanh. cAu HOI LlIQ'NG GIA 1. Neu dugc dinh nghia, m\lc dich va phan lo~i cac bai ij,p v~ dQng tri li~u. 2. Neu dugc cac buoc cua danh gia nhu cAungum b~nh 3. Trinh bay duqc cac phU011gphap VLTLIPHCN 4. Thl!c hi~n du cac buoc luqng gia, dua ra m\lc tieu va phuong phap di8u tri v~t ly tri li~u. 10