Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang không dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp sọ thẳng nghiêng

Nội dung text: Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang không dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp sọ thẳng nghiêng

1. KY THUAT• CHUP•• SO THANG NGHIENG (ThiYi gian: 2 tiit) MVC TIEU 1. Neu duac cac chi dinh chup S(J mat toan bo. 2. Trinh bay duac IcY thudt chup. 1. GIAI PHAu XU'ONG SO vA cAc cnl DINH CHVP 1.1. GIAI PHAu XU'ONG SO Cac xuong (y d~u mat chi a him 2 phan: - Kh6i xuang S9 tao thanh h9P SQnao. - Kh6i xuang mat tao thanh SQmat. HQP SQnao diroc chia thanh vom SQva nen SQ.Cac xucmg tiep khop voi nhau boi duong khop b~t d9ng (tnr khop thai ducmg ham diroi). Tren phim xirong d~u mat cua tre sa sinh, ta thay nhi~u xirong nhu (ham duoi, tran, xuang cham) ehua dinh lam mot, chua eo cac xoang, cac xirong vom SQnam xa nhau. Nhung cang v~ sau, cac xuang cang dinh li~n nhau. M9t 56 benh Iy v~ h9P 5Qva benh I)' v~ than kinh nhu u nao da duoc chuan doan bang chup CLVT nhung X quang khong th~ thieu, do la danh gia cac t6n thirong xucmg nhu chan thucmg, kh6i u nao anh huang to-ixucmg SQ 1.2. cAc CHi DlNH 1.2.1. Chin thU'ong SQ niio Di~u ca ban trong ch~n thucmg SQ nao kin la ehuAn doan co mau tl,l trong nao khong, co gay chen ep nao dp tinh khong d~ xu tri kip thai nhfun Clru 56ng b~nh nhan. Nhung trong chAn thuang SQnao kin, X quang thuang qui khong du khft nang d~ xae dinh mau t\1 rna chi xac dinh lun xucmg, eae duang va xU'cmg(y cae vung quan trQng d~ gay mau t\1 ngoai mang ct'rng nhu' duang va vling thai ducmg va vimg ch~m. Ngay nay ch~n doan mau t\1trong nao da dugc b6 sung b~g ch\lp dt lap vi Hnh nhung trong ch~ thucmg SQnao kin,ch\lp X quang thuemg quy vfut eon nguyen gia tri do phat hi~n cac duang va xucmg. Ch\lp X quang la xet nghi~m d~u tien. J J. b c Minh 55: Vo' xU'ong hQp SQ 82
2. 1.2.2. Khc1i u nao Xac dinh chinh xac kh6i choang ch6 trong S9 thi X quang thuong qui khong th~ chuan doan diroc. V~n d~ nay da duoc chup elit lap vi tinh b6 sung. Nhirng n~u nghi ngo khci u nao thi chi dinh chup SQnao thang nghieng luc do thi co th~ th~y hinh anh tem thuong nhtr xirong bi an rnon (bao mon xirong) hoac xuong bi d~ d~e (tang sinh xuong). Ngoai ra chup SQthang nghieng co th~ phat hien cac di~m v6i hoa bAt thirong. Vi du nhu 10% khoi u rnang nao co hinh anh tang xirong hoac bao mon xirong. , , / ' ,.- .,",,: • J ,. '. (~+@) a Hinb 56: U mang nao thanh manh sat xirong buom Hinb 57: a: U h6 san b: U day 11 1.2.3. Dau diu khong co nguyen nhan Benh ly nay thuang tharn kham b~g di~n nao d6 truae, sau d6 n~u thAt s6ng b~nh ly b~t thuOng thi mm chvP S9 th~g nghieng. Thong thuang k~t hqp v6i sieu am dopIer xuyen S9 thi gia tIi ehuAn doan cao hon. 1.2.4.Ch\lp cit lOp vi noh, ~qog hmmg tir h,t ohan, ch\lp m,ch Khi lam tu t\Ie nay phai e6 phirn SQth~g va nghieng 2. KY THU! T CHl)P 2.1. KY THU~T CHl)P SO THANG 2.1.1. Ttr th~ san - trtr6'c - £)~t phim va lum ch6ng rna tren ban X quang, d6ng thOi chinh tia vao trung tam phirn, dung cO'phirn 18 x 24 em (d6i vm tre em) va C(1 phim 24 x 30 em (d6i v6i nguai Ian). - B~nh nhan nfun sAp,ngl!C lot d~rn ho~c b~nh nhan khoanh tay. ,-, - Hia chan du6i thfuIg. - M~t b~nh nhan .ap sat VflOphim sao cho tran, miii sat phim. - Chinh m~t phang ehinh di~n vuong goe vai phirn va VaGgiua phim thea duang dQc eua phim (ho~c duang n6i 2 16 tai song song v61 phim). Tia trung tam, bong X quang ehi~u tu' tren xu6ng vuong g6c v6i phim khu tro vao tren I) chfun ngoai 2 - 3 em tia ra di~rn ~n dUOngva VaGgiua phim. - HAng s6 ch\lp. Tuy thea timg la~i may co th~ l~y 75KV, 65mAs, khaimg cach 1 met co lucri eh6ng rna. 83
3. - Danh gia mot phirn chup dat yeu duo + Duong song mui VaGgifra phirn va l~y duoc toan be)S9 mat, + Bong thap xuong da chang len h6c mat. + H6c mAt va cac xoang 2 ben can d6i. + Phim co d(>net, de)tU011gphan, + Phirn co ten, diu, ngay thang nam chup, Trong tnrong hQ'Pnhieh bong X quang len phia tren khoang 10 em va tia trung tam chech khoang 15 - 20° VaGdi~m tren duong gifra song miii thi thay ro xoang tran, xoang sang va canh nho xuong buom. Neu bong X quang nhich xuong duoi 10 ern va tia trung tam chech len tren 15 - 20° thi th§y bong xU011gda 0 tren h6c mat, 2.1.2. TO' th~ trU'(Ycsau (tia tir tran qua chim) B 10cm A 10crn C -r - - - -,- - - - -F " I II I Ii I """~";\.<t Hinh 58: Tu th~ sau trutrc Hinh 59: Tu th~ trutrc sau - Dat phirn co lucri chong rna tren ban. CO'phim nhu chup tia sau - truce. Chinh tia trung tam vao gifra phim. - £)~t benh nhan nam ngira, d~t phim duoi diu benh nhan. - D~t ch~m sat phim, m~t b¢nh nhan hO'ingua. - Hai chan du6i th~ng, 2 ta) xuoi thea cO'th~. - Chinh m~t phing chinh di~n sao cho m~t phing nay vuong goc vai phim va VaG gifra phim theo dUOngdQc. - Chinh m~t ph~ng Virchow vuong goe vcri phim. - Tia trung tarn, bong X quang chi~u tu tren xu6ng vuong goc vai phim khu tru VaG di~rn gifra 2 h6 miit, tia ra \.l ch~ VaG gifra phim (nhu v~y tia X se song song vai m~t phc1ngVirchow). - HAng s6 ch1,lp,tuy thea IO(.limay, co th~ liy 75KV, 65mAs, khoang each 1 met, co lucri ch6ng rna. - £)anh gia mQt phim ch1,lp S9 d~t yeu du: + DuOng s6ng mlii VaGgifra phim, liy duqc toan bQ s9 m~t. + Bong XU011gda ch6ng len h6c miit. 84
4. + Th§y ro xUO'I1gcham, canh nho xirong buorn. + H6c m~t va cac xoang 2 ben can d6i. + Phim co dQ net, dQ tirong phan, + Phim co ten, dau, ngay thang nam chup. Trong tnrong hop chan thuong S9 nao, se chup tu th~ tia tnroc sau· nhung bong nhich len phia dinh va tia trung tam chieu chech xuong chan. 2.2. KY THUA. T CHl)P SO NGHIENG Chup so nghieng b6 sung thong tin chuan doan cho tir th~ chup S9 thang. Vi v~y tren phim S9 thing khong thfry t6n thirong khong co nghia Ia khong co benh. Chinh vi th~' kg thuat chup nghieng duoc ti~n hanh nhu sau: 2.2.1. Chup sQngbieng til thi b~nh nhan nim sip - Dat phirn va hroi ngay tren ban hoac diroi ban X quang. - D~t benh nhan narn s~p. - M~t ben dau ap sat vao phim. - Tay ben cAn chup d~ xuoi hai tay ben d6i dien nam mep ban hoac chong tuong d6i voi phim, chan du6i thing. . - Lot d~rn dum va va eanh tay ben khong dau d~b~nh nhan dO'moi. - Di~u ehinh tf\le n6i hai h6e rn~t vuong goe vrn phirn. - Di~u ehinh m~t chinh di~n song song vcriphim. Mu6n d~u nghieng hoan toan, d.n lot dum d.m b~nh nhan mQt goi bong ho~c bao b~nh nhan n~m tay l~i va d~ du6i cfun. Bong X quang a tren ban va tia trung tam thfutg goc vai phim khu tm vao di~m giiia va tren dUOng Reid dQ 2 em tia ra trung tam phim. 2.2.2. B~nh nhan nim nghieng - B~nh nhan nfun nghieng. - DAub~nh nhan duqe ke cao. - Phirn va lucri d~t ngang tren d~m ke d~u. - D~t m~t ben cAnchl,lpsat phim. - Hai chan co, dAug6i gAp,hai tay d~ xuoi thea co th~. - Di~u chinh sao cho tIVe n6i hai h6 m~t vuong goe vrn phim. - DiSu chinh rn~t phfulg ehinh di~n song song vo; phirn. * DAu b~nh nhan (J xa ban nen phai dung lu6i eh6ng rna h~ng s6 ehl,lp 70KV, 60mAs, khoang each 1 met. 85
5. _. Hinh 60: Chup Sf) nghieng bfnh Hinh 61: Chup Sf) nghieng b~nh nhan nim sip nhan nim nghieng Tia trung tam: Nhu chup S9 nghieng benh nhan narn sap. 2.2.3. Chup sf) nghieng b~nh nhan nim ngfra - D~t phirn va lucri chong rna tren hoac duoi ban X quang, cO' phirn nhu chup S9 thang, - Benh nhan nam ngira. - Lot dem cao t'r cham - gay - lung. - Hai chan du6i thang, hai tay xu6i thea co th~. - Phirn dung dirng ap sat vao ben c~n chup va phim diroc c6 dinh bang bao cat hoac nguoi nha benh nhan gitr. - Chinh cho rn~t phang chinh dien song song voi phirn. - Chinh true n6i hai h6c rn~t vuong goc voi phirn. Ttr th~ nay chi ap dung trong cac tnrong hop bi chan thirong nang, phu mr co thai, tre nho va benh nhan to beo. Co th~ chup benh nhan nam ngira, dfru nghieng sang ben d.n chl,lp, lot d~rn a vai ben d6i di~n va chinh rn~t ph~ng chinh di~n song song vcri phim, tia trung tam chi~u ngang. Hinh 62: Ch\lp Sf) nghieng b~nh nhan ng8i - D~t phirn va lucri tren gia treo phim. - B~nh nhan ng6i nghiepg ho~c th~ng tmcrc gia treo phim. 86
6. - Mat ben c~n chup ap sat phim. - Hai tay d~,.xupi theo yq th~. . . , ! ~ ,'! , \ - Chinh sao cho m~t phang chinh dien song song voi phim, true n6i hai h6c m~t vuong goc voi phim. - Hang s6 chup 70KV, 60mAs, khoang each 1 met, co luoi chong rna. - Danh gia m<}tphim chup dat yeu du cho ca 4 nr th~: ' .' ",' . + Trful hai h6c m~t chong len nhau va lAyduoc toan bQ SQ m~ 6 nr th~nghieng, + Canh Ian hai ben xirong buom chang len nhau. + Xuong chum vii bng tai ngoai hai ben chang len nhau. + L6i du xuong ham duoi hai ben chong nhau . .' + Day he, yen Iii m<}tduong nho ro va net khong co bong doi. + Phim co d<)net, d<)nrong phan. + Phim co ten benh nhan, dAu trai, ngay thang nam chup. Cau hoi hrvng ghi 1. Neu 4 chi dinh chup SQ thang nghieng /\ B . C D 2. Phan biet dung sai cau hoi sau day: TT Nqi dung D S 1 Chup SQ thang dbi vm ngum Ian dUng ca phim 24 x 30 em 2 Ch\lp SQ th~g tia sau truac b~nh nhan nfun ngira 3 Ch\lp SQ nghieng tu th~ nkI sAp d~t m~t phfutg chinh di~n song song vai m~tphim 4 Ch1:lP S9 thfuIg phim d~t yeu c~u ta th~y duang s6ng mfii vito giua phim 3. Neu 8 tieu chudn d~ danh gia m!}t phim ch\1p SQ nghieng d~t yeu du: i\ B C D : . E : F G H 87