Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang không dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp đốt sống lưng

Nội dung text: Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang không dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp đốt sống lưng

1. KY T:H-uAT. CHUP. DOT SONG LUNG (Tho'; gian: 3 fiJi) MVC TIEU 1. Neu cac chi dinh chup c(J1song lung 2. Trinh bay duac kji thudt chup c(Jl song lung. 1. GIAI PHA.U COT SONG Tuy song nam trong ong tuy chi d~n hSt d6t song L 1. Ttl day tro xuong, 6ng tuy chi la Quoi ngua va elk r~ th~n kinh, a phan tuy vung lung, tuy song n~m trong 6ng tuy, chi~m khoang ~ song bng. N~L1 g~y tr~t CQtsong vung that lung thi di lech xirong phai nhieu moi gay li~t than kinh QuQ'C.Nhir v~y n~u t6n thuong tren D 10 thi chi bi thuong t6n tuy. Con tir D 10 - L 1 thi vira bi thirong t6n tuy, vua t6n thirong r~ th~n·kinh. 2. cAc CHi DJNH CHl)P 2.1. CHAN THUONG M9t chan thuong manh nhir nga cao, tai nan giao thong, nhao IQn xuong mroc can hoac do v~t nang roi xuong de vao lung, thi cQt song lung, th~t lung bi gay. - Nga cao than d6t s6ng thuemg bi x~p lun, nhung g~y thuemg vfrng. - V?t n~ng d6 vao lung, than d6t s6ng bi va manh, manh dai di l~ch ra sau co th~ li~t tuy. - Tai n~n giao thong: xe thuc th~ng vao lung r~ bi g~y tr?t c9t s6ng vc'ri 90% li~t tuy, Duc'riday la cac di~m khu tm chvp cQt s5ng. ._ Hinh 23: Cae di~m khu tru tia ch\lp X_ quang 46
2. Cliu hoi luqng gia 1. Chup d6t s5ng c6 C3 - C7 th~g nghie~g dung. A. Phim 30 x 40 em. B. Phim 24 x 30 em. C. Phim 18 x 24 em. D. Phim 13 x 18 em. 2. Chup C3 - C7 thang (benh nhan dirng) A. Tu th~ chech 30° len phia dAu. B. Tu th~ chech 200 len phia dAu. C. Tir th~ chech 15° len phia d~u. D. Ttr th€ chech 35° len phia d~u. 3. Chup C3 - C7 thang (benh nhan nam) A. Tia trung tam chech len phia dAu 25°. 0 B. Tia trung tam chech len phia dAu 20 • 0 C. Tia trung tam chech len phia dAu 30 • D. Tia trung tam chech len phia dAu 35°. • .) 45
3. 2.2. LAO DOT SONG LUNG - TL LUNG Lao d6t s6ng hi lao thir phat vi khuan theo dirong mau vim sauu a giua xirong xop. Tai d6t song 6 lao a gfu, phia tnroc hay pha ra phia tnroc, a gful phia diroi hay phia tren hay pha qua lap vo cirng va rna gian d6t d~n mot d6t Ian can, 6 gk phia sau hay pha vao ong tuy. o tre em lap vo xuang mong, 6 lao thuong pha ra phia tnroc va ra hai d6t s6ng Ian can nen thuong b] ba d6t. 0 ngiroi 16'11,lap xirong cirng lam 6 lao kho phat triSn hem nhung mQt chan thuong them se gay chl1nthuong benh lY. Khi co t6n thuong nghi ngo lao ck chup cQt s6ng th~t lung thang nghieng, Hinh anh qua cac giai doan. - Giai doan 1:' + Khe khop giira cac d6t s6ng hep lai. + Duong vi~n d6t song rna. - Giai doanZ: + Khe khop hep nhieu va phan truac cua d6t s6ng b~t dau x~p xu6ng (binh chern) hai.p~ m~t khap bi pha huy co th~ thgy cae 6 khuy~t sang tieu xuang do b§ d~u hoa. -!-'C6 th~ xu~t hi~n ap x~'i¢1h. - Giai dO?I13: CQt sang bj bi~n d?I1g, d6t s6ng bj d~t hfut (chti y~u vS phAn truoc) ba xuang bi pha huy nhi€u. C(>ts6ng co th~ bj truqt sang ben ho~c ra truac. 2.3. DAU COT SONG THAT LU'NGKHONG RO NGUYEN NHAN Dau c(>ts6ng lung, th~t lung 1ft tti~u tning cua rgt nhi€u b~nh Iy nhu viem d6t s6ng, thmii hoa cQt s6ng, lao d6t 6ng, sci th~. Vi v~y khi g~p mQt b~nh nhan co tu6i dau cQt sang ho~c co ti~u sll' m6 u sa tll' cung, m6 u, phi d~i ti~n li~t tuy~n, nen ch1,lpcQt s6ng th~t lung ki~m tra xem co t6n thuang khong. M~t khcic thuang t6n nhfrng t6n thuang ac tinh kho co th~ di din c(>ts6n,gnhu: - K d~i trang. - K ti~n li~t tuy~n. • - K tuy~n giap . - K tll'cung, phful ph\l. • Vi v~y ch\lp c(>ts6ng th~t lung vira chu~ doan nguyen nhan dau c(>ts6ng th~t lung vila chu~ doan phan bi~t. 3. KY THU~T CH1)P 3.2. CHl,JP COT SONG LUNG Cac kho khan khi chvp CQtsang lung la: - PhfuJtren c(>ts6ng lung cong va thuemg bi gil b~m sinh. - Xucmg bit vai, xuang don, vai che l~p cQt s6ng lung tren phim nghieng. - DQ ehenh l~eh d~ nh~t eua phfuJ tren va duai cQt s6ng bi cae phu ti;lngtrong 16ng nglJc va ph~n tren b\mg (tim, m~ch mau lan, ph6i. gan) lam thay d6i dQ d~m nh?t. Vi v~y d~ kh~c ph\lc tinh tr?ng tren, kh~c ph\lC bili1gcach che luo; ho?c rira non m(>tph§n. 47
4. 3.1.1. Chup thang - D~t phim doc thea hoac diroi ban X quang co luoi chong rna (phim ngan d6i bang lei chan chi). - Benh nhan co th~ dung hoac nam ngua. - Hai tay xuoi, hai chan du6i thang (neu benh nhan nam) - D~t .hmg ap sat vao phim hoac mat ban chinh benh nhan th~t ngay ngan. '; - _ ; _ Hinh 24: Chup cQt sAng thit lung - Di~u chinh cot song hrng vao giira phim thea true doc. - Bo tren cua catsset lftytu C7 tro xuong. - Tia trung tam chieu nr tren xuong vuong goc voi phim khu tru vao ngaug d6t song lung D6 (diroi ch6 16i 15m cua bo tren xuong ire) tia fa tmg tam phirn. - Tieu chuan chup: khong co mot tieu chucln c6 dinh cho moi benh nhan. Tuy thea benh nhan gciyhay beo, tuy theo may rna Iftyhang s6 cho phu hop. 3.1.2. Chl}p cQt sBng hmg nghieng RAt kho chvp Guqc do~n tren cQt s6ng lung ho~mto<'mnghieng vi cac d6t sAng lung 2,3,4 bi vai che l~p. 3.1. 2.1. ChIJP {oim h(J c(JI s6ng lung - Ch\lP tu th~ b~nh nhan n~m nghieng + B~nh rihan n~rn nghieng tren ban. + Hai tay om dciu. + Hai chan co, dui vuong goc v&ithan. + Di~u chinh m~t ph~ng lung vuong goc v6i phirn. + Di~u chinh cQt s6ng lung VelO gifra phirn thea chi~u dQc . .+ Dciu b~nh nhan ke g6i d~m. 48
5. + Tia trung tam: Bong X quang chieu thang nr tren xuong vuong goc voi phim, khu tru vao ngang d6t song lung 6 each da lung khoang 4 khoat ngon tay. '. . " . , : , ; _ .' , ,' ·1; . ~# ,: • , ~ " , + Hang so chup: Tuy theo may, tuy thea benh nhan rna co hang so chup khac nhau. LUllY: - D6i voi benh nhan gu, VyOeQt s6ng khong d~t thang duoc nen d~ nAm nghieng v~ phia cQt s6ng cong nh~t d~ duoc sat phim. ''0,. - Khi dn thi~t phai chup ca hai ben d~ so sanh tranh t6n thuong a than hoac cuong d6t song. - Tu th~ benh nhan ng6i: Nhu nr th~ chup c6 nghieng nhung tia X khu tru vao d6t s6ng lung 6 va chup trong luc benh nhan hit hoi t6i da d~ tach cac d6t s6ng lung eu6i khoi bong ella ea hoanh va gan. - Tu th~ b~nh nhan nfun ngua. + B~nh nhan n~m ngua tren ban X quang. + Hai chan du6i thAng, hai tay om d~u. + Lung b~nh nhan dugc ke cao bing g6i d~m. + Phim dl,ffig dUng ap sat vai ben e~ ch\lp va c~ dum eiia catsset qua ;duai m~t sau ciia lung. + Phim dugc c6 dinh bimg bao cat ho~c nguai nha giu. - Tia trung tam: Bong X quang chi~u ngang khu tru vao ngang D6, cach da lung 4 kboat ngon. - H~ng s6 ch\lp: tuy theo b~nh nban tuy thea may co th~ l~y 80KV, 60mAs, d = 1 met. LUllY: - Ch\lp tu th~ b~nh nhan n~m ngfra d6i vai b~nh nhan bi ch~ thuang n~ng ho~c nAm tren cang, ho~c nAm t~i giuang. - B~nh nhan bi chcln thuong eQt s6ng phai thao ta~nhy nhang. • 3.1.2.2. Ky thu9t chilp c9t sang IImg nghieng cac aat sang tren cung Ch\lp tu th~'b~nh nhan nfun nghieng. • + B~nhnhan n~Il1 nghieng tren ban X qmlng . + Ben c~n ch\lp sat phim. + Hai chan CO,d~u g6i g~p, tay ben dn ch\lp dua len va om l~y d~u. + D~u dugc ke cao sao cho tr\}c d6t s6ng c6 va CQts6ng lung song song vai phim. . ~I , , \ .-" ,.~ . ". /_./",.- . • ~ "rI \1 ; :. , \ '.' .' , . , II~~. 11.J i .~'.~. ~.' . ., "" :; -" ,. ~;s,_~I(~. - ~ _-_.-._ - ~. . • ~-:~. ~ 49
6. Hinh 25: Chup cQt sfing th~t lung nghieng cac dfit tren cung + Tay ben d6i dien d~ xuoi thea co th~ vai ha thap tay co SQ'iday thirng a phia duoi d~ keo xuong: hoac nguoi nha n~m c6 tay keo xuong lien tuc thea true c<)t song trong thai gian chup. + Dibu chinh m~Uphang lung vuong goc voi phim. + Phim O?t d9C tren ban hoac duoi ban X quang. + Dibu chinh cOt song lung van giira phim thea duong doc cua phim. + Tia trung tarn bong X quang chieu thang nr tren xuong vuong goc voi phim, tia chieu qua nach thang goc voi true c<)tsong. + Harig s6 chup tuy thea th~ trang benh nhan g~y hay bee va tuy thea loai may. Chup tu th~ benh nhan nam ngira. + Benh nhan nam ngira. + Hai chan du6i thang. + D~u, c6, lung benh nhan dUQ'eke cao. + Phim dlJllg dUng ap sat vai ben e~n ch\lp va c<;lnhdu6i clla casette qua ml[lt dum sau ella lung. + Phim duQ'c c6 dinh b~ng m<)tbao cat ho~c nguai nM gifr phim. + Tay b(~nc~n ch\lp dua len d~u. + Tay ben c~n ch\lp dung m<)t dai bang viii bu<)c c6 tay keo m~ xu6ng hol[lcdung nguai nh<'1n~m c6 tay keo lit~I1t\lCthea tr\lc c<)ls6ng. + Chinh c<)t s6ng lung D 1 - D4 viw gifra phim. + Tia trung tam khu tnl van gifra nacho Ch\lp tu th~ ng6i. -+ B~nh nhan ng6i nghieng tru6c gia treo phim. + Vai b{:nh nhan dua ra phia truac; vai ben dn ch\1p tru6c phim. + Hai ban tay cheo va om l~y m<)td~u g6i lam cho suc n~g clla chan keo hai vai phia tru&c hmg Clla b~nh nhan se tron va CQt s6ng phia tren duQ'Ctach ra ngoai hai vai. -r Tia trung tam chi~u van dbt s6ng lung tha hai. 50
7. ·' ~ 0····' : ~:;_~.J -;y- - .::- •.:=.;; ,(," .: ." 'f .• ,. ( Hinh 26: Bfnh nhin ngBi Cau hoi hrQ'Ilggia 1. Chup d?t song lung tia trung tam khu tni vao: A-D8 B-D6 C-D4 D-D5 2. Chup C91song lung khong dung co phim sau: A- Phim 30 x 40 em B- Phim eO' 24 x 30 em c- Phim 18 x 24 em D- CitA+B+C 3. Chup C91s6ng lung A. Phim d~t du6i ban khong dung lucri di d9ng B. Phim d~t tren ban khong dung hroi di d9ng. C. Phim d?t tren him co dung hroi di d9ng. D. D?1 phim tren ban hoac duoi him dbu khong dung hroi 4. Neu 4 y~u t6 danh gia m9t phim chup lung 1~t yeu cau: A: . ;; B: .C: . D: . 51