Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang có dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp X quang hệ tiết niệu có tiêm thuốc cản quang (UIV)

Nội dung text: Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Kỹ thuật X-quang có dùng thuốc cản quang - Kỹ thuật chụp X quang hệ tiết niệu có tiêm thuốc cản quang (UIV)

1. KY THU~T CH1)P X QUANG H¥ TIET NI:E:U , A x 4, .CO TIEM TIIUOC CAN QUANG (UIV) (Tho'i gian: 3 liil) Ml)C TIEU 1. Neu dirac cac chi dinh va chong chi dinh ella chup UIV 2. Neu duoc cae phuong phap thu phan ung voi Iodee. 3. Trinh bay duac kjI thudt chup UIV 1. cAc CHi DJNH vA CHONG CHi DINH CHUP UIV 1.1. cAc CHI DJNH Chup than thuoc (UIV IiI mot bien phap) tham do rit quan trong d6i voi b th~m th&u th~p, libu cao sau do dung ngay huy~t thanh d~ng truO'ng va Bicarbonat. Nen can nh~c gifra UIV va sieu am d~chQn hJa. 1.1.5. Trong ch~n thrrong th~n Nen chl)p UIV kern theo chl,lp c~t J6p vi tinh. kh6ng dung qua ep. 23
2. . c :.\ .,' [ j: ; ; \ "'} .I.• 1.2. cAc CHONG CHi DfNH - Chong chi dinh bit buoc la m~t mroc va'"d~cbl~t 6" nhtrng benh nhan dai dirong c6 suy than. - U tuy V0 nieu da duoc th~y khi tiSn hanh lam Uti tien nhirng benh nhan u tuy. Do la sir kSt tua trong 5ng than paraprotein Bence - JonIs khi tiSp xuc voi thuoc can quang. o nhtrng benh nhan nay thuong phai tiep mroc dAy du khi tiSn hanh Hun UIV d~ duy tri bai nieu d~tranh cac tai bien d6. - Benh nhan c6 thai. . / NSu phai chup thi phai chup mot s6 phim t6i thieu d~ c6 chan dean (thirong Iil mot clnrng t~c dn phai me), - Di irng voi Iodee. NSu don gian chi co cam giac nong roan than, tham tri khong co d6i vai cac thu6c can quang mai, vo dQ th~m th~u th~p thi vfuI co th~ tiSn hanh ch\lp duQ'c khi do th~y thu6e X quang phili co trong tay mQi phuong ti~n h6i suc cApcUu. 2. cAc PHUONG PHAP THU PHAN UNG IODEE - Tess eua Dolan: D~ 2ml lodee du6i lucri b~nh nhan 10 phut. Philn ling ro n~u b~nh nhan co cam giac Iu01 xung va n~g, moi teo - Tess cua Anterman: Tiem trong da 1110 ch~t lode co philn (mg lode n~u sau 5 - 10 phut ch6 tiem xung. - Tess cua Harcher va Harris: Nho mQt giQt thu6c VaGmQt ben m~t b~nh nhan, co phan (mg n~u sau 2- 3 philt mlit ben co thu6e bi sung huy~t giae m~c. - Tess eua Alyea:' Sau khi tiem VaGtInh m~eh ImI thu6e va trong 24h, phan (mg duong tinh n~u b~nh nhan bUng do, ngua, nhuc dAu, ho, non mira. Doi khi da ki~m tra phan (mg lodee truac rna vfuI bi s6e khi mm tiem 1 - 2 ml thu6e, tiem nhi~u IAnco th~ lam eho b~nh nhan bi phan (mg. D~ tranh hi~n tugng nay cAn lam l~i tess sau m6i IAnthfun kham bQmay ti~t ni~u bing ehvp UIV. 3. KY THU~ T CH\IP UIV 3.1. CHuAN BJ MAy X QUANG vA Dl)NG Cl) - May x quang thong thuemg co th~ chVP duqe th~n (may cil song). - Vai may X quang tang sang truy~n hinh, co th~ th~y S\l' co bop cua ni~u quan mQt each dS dang. - Dung hai qua bOng cao su hinh trem, dUOng kinh tir 10 - 12 em. Bong m'ly dUQ'c d?t tren b\lng b~nh nhan sao cho ba du6i eua bong sat xuong mu. Ngoai dmg la mQt bang viti dili fQng bang chUng 20em dung d~ e5 d~nh bong b~ng each bUQech?t hai dAu VaG thanh may ho?e cU6n quanh nguai b~nh. 3.2. THU6c cAp CLru - Dimedron - Adrenalin - Canxiclorua - Derpersolon 24
3. 3.3. CHuAN BI BBNH NHAN ve co ban giong nhu chup h~ tiet nieu khong chuan bi, nhung c~n chuan bi nhan elm GaO h011 khi chup than thong thuong. - Benh nhan duoc kham vao luc doi . • Nen dung ch~ oQ an nhe va thu6c nhuan trang tnroc hai ngay (ch~ oQ an it ba, it sinh hoi). - Trong tnrong hop khong diroc chuin bi tnroc thi co th~thut thao wac khi chup 2 gio, C6 Ute gia khuyen benh nhan nhin uong mroc hoac kieng cac chat co nhieu mroc nhu hoa qua, rau ngay h6m tnroc d~ him tang dQ bao hoa cua mroc tieu, Thuoc can quang duoc bai ti~t l~n voi mroc tiSu se lam cho hinh cac h6c b~ th~n diroc d~m r5 hon. - Ngay tnroc khi chup phai nhac benh nhan di dai dS dam bao bang quang h~t nuoe tiSu va ep ni~u qUlin hai ben duge d~ dang han. Bang quang r6ng co thu?n 19i cho ky thu?t ehl,lpph~n duoi h~ ti~t ni~u nhu bang quang va ni~u o~o. - Giai thich eho b~nh nhan yen tam trong qua trinh th\fc hi~n xet nghi~m. - f)~t hai qua bong cao su len bl)ng b~nh nhan. 3.4. KY THUAT CHVP - B~nh nhan n~m ngua tren b~mX quang. - D~u g6i g~p nh~, kheo chan dugc 16tg6i d~m nhu cl1l,lph~ ti~t ni~u kh6ng chuAnbi. - B~t bUQcphai e6 phim chl.lPh~ ti~t ni~u kh6ng ,:;hu§.nbi d~ dinh huang trong qua rinh tham kham. - Thu6c can quang: Nen tiem li€u IOn 400mg Tode/kg tr9ng luqng eo th~ vOi t6e dQ anh. T6t nh:it la khoang 1Om1ls:Thu6e duqe lam n6ng a nhi~t dQ37° giam dQnhm. - D~t hai qua bong cao su len bl)ng b~nh nhfm va ti~n hanh ep. 1 1. Tv the chyp trvoc sau. 2. Chup c(. ep. 3. ch0p ctaech Hinh 11: Ky thu~t chl}p h~ tiit ni~u co UIV 3.4.1. Thiri giaD ep Di~uqUaD Thai gian ep ni~u quim trong ky thu?t cJ1l,lpth?n e6 tiem thu6c can quang vao nnh lTI?cheon ph\l thuQe vilOdin b~nh eua h~ ti~t nj~u. - Trong vi~e eh~n doan u th~n. lao th{in thi eo th~ thao ep sam khi cae dai th~n. b~ ~n offng~111thu6c tren phim chl,lp sau 25 - 30 phut. - Nhung tnrang hq'p dn phai oanh gia cht're nang th~n trong cae b¢nh s6i th~n thi tl ucmg phai ep len toi 60 phLIt. S()i tlmang lam tre,.ng~i vi¢c dao thai thu{)c can quang. lam
4. suy y~u hoac ire che hoan toan su bai ti~t nen d6i khi phai chup 3 - 4 gic sau khi thao ep ! '"vaa phut thir 60. / 3.4.2. Chon tho'i gian ep - Nen ep som, khoang 2 phut sau khi tiem h~tthu6c vi tl$l tlnrongbai ti~t thuoc nr 5 - 7 phut, - Nen ep cham hoac khong ep thuoc se qua nieu quan va xuong h~t bang quang. khong drum gia dung ben than t6n thirong. 3.4.3. Nhfrng truong hop khfing dU'Q'cep ho~c khfing cAn thi~t ep - Sire ep cua b6ng cao su tnuong lam cho benh nhan kh6 chi u, nen cAn born hoi nr tir VaGhai qua b6ng cho toi mire benh nhan chiu dung duoc. Trong su6t thai gian tham kham X quang d6i khi phai thao bot hoi. - D6i voi phu nu co thai khong nen ep. Thuang thai nhi va til cung da chen ep ni~u quan hia ben, nhi~u tnrang hc;rpkh6ng nen ep nhu trong eh~n thuang, mO'r(mg bang quang m6 duang b1,1ng,viem phfm ph1,1. 3.4.4. ThOi gian chyp phim va sA IUQ'Dg phim. - Trong truang hc;rpep sam. Phim thu nh~t ch1,1pill 5 - 10 philt sau khi tiem h~t thu6c. - Nhung nSuep161, SIJ bill tiSt cila~ c~ thi cae phim sau cO ~ each nhau 20 va 40 phUt. - D~ don gian hoa nen ch1,1pcac phim cach nhau 15 phut (15 philt, 30 philt, 45 phut va 60 phut) ho~c ngirng kham x quang n~u th~y thu6c da t1,1tVaGbimg quang. Ch1,1pUIV phai dung nhiSu phim co 1611va c6 th~ tai biSn cho b~nh nhful nen khi ch1,1pxong phai rna phim ngay, xem phim sam luc dang con u6t d~ thea dai SIJ ng~m thu6c cua cac h6c th~n va n~u hinh X quang chua du d~ ch~n doan thi kh6ng dugc ngUng kham X quang mQt each vQi va. D6i v6i th~n ngb thu6c ch~m sau 60 phut m6i th~y la rna bong th~, chua kSt lu~ th~ (can1) phai thao ep cho b~nh nhfm va ch1,1pthem sau 2 ho~e 3 gia. D6i v6i nhfrng thu6c ngb thu6c t6t, hinh cac dai th~n, b~ th~n ra thi co th~ thao ep sam va chl,lp m<)tphim cu6i cling d€ th~y ra ni~u quan hai ben. Cau hoi 1U'Q1lggia 1. Neu 5 chi djnh ch\lp UIV A . B . C D . E 2. Neu cac ch6ng chi dinh chl,lp UIV 3. K~ 4 tru6ng hgp kh6ng nen ep Di~uquan A . B . C 0 . 4. Trinh bay cach thif phan lmg Iodee 26