Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Chẩn đoán hình ảnh X-quang - Hình ảnh bệnh lý tiệu tràng, đại tràng

Nội dung text: Tài liệu ôn thi vị trí Hình ảnh y học Cao đẳng - Chẩn đoán hình ảnh X-quang - Hình ảnh bệnh lý tiệu tràng, đại tràng

1. 69 ? , HINH' ANH '](QUANG. BENH'"t Y . . , ? .", TIEU TRIlNG - O{U TRANG Ml)C TIEU I. Trinh boy trieu chung Xquang mot s(/ benh ry tieil trang thuang gilp 2. Trinh bay trieu chungXquang mot s(/ benh Ii' dai trang thuang gilp NQIDUNG 1.Hinh cnh X quang b~nh Iy ti~u trang -=::-:=~-== 1.1. Ky thugt hinh cmh 7. 7. 7 Chup luu -thong tieu trang can Quang - Phuong phap uong: Benh nhan nhin an sang, uong mot luong barit dac (goi 120g + 180ml mroc). Thea d6i sir luu thong cua thuoc, 30 phtit chup mot phim ket hop voi ep co rmrc do, cho toi khi thuoc tai manh trang, thuong sau 8 gic; - Phuong phap thut titu trang bang each dat ong thong vao ta trang d~ bam mot luong Jan chat can quang. Dong thai co the ket hop bam hoi d~ chup doi Quang kep. - Ngoai ra co th~ Slr dung phirong phap uong ket hqp v&i hru thong gia toe, uong th~mhli~u nho peJr4ph sl! ~hQng cae quai ru¢t va rutn,ga.n Jhaigian tham kham han. \>1?-.,· f' :~.:~~f· , ·:·: :'i.'· ',". ".~~ '!- "~:('.:';'~::.~t>1;~ ' ':'1 ')., - Chl;lPluu thong tieu tr~mg III m¢t trang nhfrng phmmg phap tot nhat de chan daan cae b~nh 19 hong hoi trang Ian toa. 7. 7.2. Chl!P cat lop vi tTnh Cht,tpdt lap vi tfnh d~ danh gia thanh ti~u trang va ea-ceau true m<} etreo tvang ling 1.2.Giai phau Xquang lieu Irang binh thuang 7.2. 7. Giai phau Xquang djnh khU Ok quarhong trang eUQnJi.;lidtr&imi.;lnstran tnii, du&i ba eong l6'n di.;lday, cae quai hoi trang sap xep (j vung h<}.vi va h6 eh~u phiii. 7.2.2.Hinh thai hong trong Co khau kfiih ttr 2 - 3 em. Oie nep gap n~rn sat nhau va rat mang gi6ng hinh hi dvcmg xl. Hoi trllng hc;p han tv 1 - 2 em va co it nep gap han. BInh thuang ti~u Trang de di d¢ng va de trai ra khi ep (hlnh 2.29) BS. Trti'n /\nli DJ7l1g - Tf'IIi)'II,-'; C f) Y {(;'filii TIi(1
2. 70 1.3. Tri~u chung Xquang va mot so b?nh tY hay g¢p 7.3.7. Cac day chang vc dinh otvsc rnac MQl hoac nhieu quai ruot dfnh kel lai va hoi tu ve mot diem. mot s6 quai gian va mot so quai hep lai 7.3.2. Cac khoi u trong long tieu trang Bieu hien. bam!._:. cac hinh khuvet.; va thironz 7.3.3. Cac 6 ioet va cac khoi u ttiam nhiem Thuong dan den hlnh anh hep. Nhirng dean hep ngan. lech true nam ().hong trang tlurong Ii'! bieu hien ella u tuyen tieu trang Nhirng 6 loer giai gia nii thira. kern thee hoac khong nlurng ton thuong tharn nhiern dang polyp. trai rong Ill' hoi trarig thuong g~lrtrong LIng thir bach huyet (lyrnphosarcome) !JS. TUIII AIlII nt/II.''': - Tm'/fll(.!, cn Y ((:'['1111 Tho
3. 71 Hay gap (}doan cuoi hoi trang, nhirng co lh~ thay (}bat ky doan nao cua tieu trang, co khi Ian sang cit dai trang. Tren phim 'day thuoc thay doan ti~u trang ton thirong hep bo cirng khong nhu dong, cac quai met phfa tren gian. Den thai ky toan phat dean hep c6 th~ bang cac but chi. Benh tien trien tirng dot lien tiep, cac quai ruor dfnh VaGnhau khong tach ra dtroc. lip xe do la nhfrng bien chrrng hay gap cua benh nay. 2. Hinh onh b~nhIy cue del frang 2. 1. Ky thugt tnam knam Hien nay d~ tham kham dai trang eo nhieu phuong phap - Chup khung dai trang can quang - Noi soi: Coth~ lam giam chi dinh chiip dai trang - Sieu am co th~ thayduqc d~i trang day' do viern, giup chan doan viem ru ngtrong hai ngay: Kh6ng an cac lo<;tirau khoai lay, hoa qua, cae thue an sua, cae nuoc sinh hai, co th~ u6ng ca phe, ehe, mroc hoa qua, bfra an chinh co th6 dung nuoc rau, thit I1?C,trung + Dung thuae nhu411 tdmg trong hai I1gay: Vi dy: Magnesium - sulfat (7.Sg), Peristaltine (2vien/ngay) , Fortrans (g6i 109. pha VaG 1 Ht nuac uang dan ngay h6m tru6c khi chlfP. + Thl,Jt rtra d<;titrang voi 1,5 - 2 1ft mroc dU'a vao til til va giu trong vong 10 phdt. * Ky thu~t lh6ng (huang hay ky thLl~t chl)p khung dja tr~lI1gday thu6c: Theo d6i qua tang sang truy0n hlnh (ho~c man chieu)d~ c1WP cae phim day thuae hi)' 1'6 li:rng do~m clla khung d~i Irang \,~l phim cu6i cLIng sau khi b~nh nh£lIl di ngoai. BS. Tuin .'11111D/Illg - Tm()·I1,'.!. CD Y 1/ Pllli rhe
4. 72 * Ky thuar ~;l.1.l,lpdai 1611lg doi quang kep: Phuong phap nay doi hoi"ph~\j chuan bi benh nhan chu dac{,t~{~benh nhan phii co W hop lac tot. Thut vag khung dai trang mot IU'0ng baritdac dll d~phu 'l)icm mac dai t;':~ngsau do bam hoi vao M lam cho long dai trang no' ra. tluronsc chi cho barifden bzoe lach hay o.oi\]'a dai transC nsansc- Co' nan bunc. 1:;) 'hay thavJ d(~i Ill' the benh nhan d~ barit di tiep den manh trang. Cac phirn chup o' tu the khac nhau lam de boc Ie.)duoc roan bo khung dai trang. Ky thuar nay co uu diem la tim duoc t611 thuong sorn, polype * C1WPd'.li rrang voi thuoc can quang tan trong ruroc: Sl'rdung cho cac tnrong hqp nghi ngo ho~c co nguy cO' thung d';li trang. 2.2. Giai phau Xquang dt;1i frcmg binh fhuang I-I'tnh {{nb d'.li tra Ht'nli dnh dja (reIng dd~)!rIll/or - Djnh khu: Tn!c t6iI1g 115m (1 tu' the thfll1g du'ng trong tiiu khung va luc.rn thea chi~u cong xLwng cling, tiep den la d(_litrang sigma veii kh~u kfnh h~p hon U.IO nen m¢t dU0ng o vong( co do dai nit thav , d6i. Dai• tr~tng~ xuong,-. dLrO'c so dinh (J man SIJ'O'n trai (c1ai. tran b~, gOC hich) t6i gac o<;ti tdmg phlli (o~\i trang goc gan), cuoj Clll1g la d~\i [rang !en 11~1l1 trong ranh thanh - d'.li trang phiii va t~11cung bang manh trill1g 0- h6 ch0u phiii. - Cic ranh dai [dmer ngang: Milt trono c1ai tram~ co nhi~u noitn Vona tron noner s[w • C._ L- • c. '- b b t::- khac nhau, de ngan n~ly chia c1,a lr~lJ1gIhanh I1hi~u dO<.\I1ho~c nhi~u ranh ngang. Tren phim d.c ranh nay bitu hi~n bang cae htnh noi tiep nhau khoi:\.ng 1em sau 0.5cl11. D<;titrang len a o o o 0 Vi1 dai. [ran b l1f!an b co- nhicu ranh hon dmo C taj c1ai. tran b siornab cae ranh nf!an-.' C' dll1 b Caiall1. - H1nh d~ti trang sau khi thao [huoe ho~c sau khi eli ngoai: Long x~p xuong, 111(,)t lop rn6ng barit omJc giu' I~lide n~p niem m~lc t~\O nen m()t hinh m~\I\glu6i gom de dU'o'ng call quang miinh dan vao nhau. - Hinh dc.li [rang deli quang kep: SO' bieu hi~n btlllg m()t c1u'ong c~in <.juang lien {\Ie, C,tC m~t kh6ng ciin quang ,'a dong nh~lt. T~lt cit nhCi'ng bill thlf{Yllg Clla b~ msll nicm rn~Kloi len hay 10m xu6Jlg deu elU\)'c bieu hie'l1 dLr6'i cI'.lI1g ,'(I hay oucmg ,'ien din quang.
5. 73 Hinh dai trang dOl quang kep 2.3. Tri?uchung h9C Xquang 2.3. 7. Hinh onh Xquong do cac thoy doi co nang - Cac ngan nang cua dai trang: Co th~ giam ve so luong hay d9 sau dan den hlnh anh dai trang hlnh ong tren mot doan hay nhieu doan. Hinh anh nay ton tai thtronguyenphan anh tlnh trang viern nhiern cua dai trang. Ngiroc Iai cac ranh ngang mau va sau "nhtr chong dia" hay gap trong tnrong hop :rai loan eo that. - Truong Iirc dai trang: Tang tnrong 19c lam eho dai trang hep va ngan lai, nguoc lai dai trang rong va dai khi giarn tnrong luc. - Nang hrc van dong cua dai trang: Binh thuong dai rrang chiu diroc 1 - I.5Ift mroc thut vao rna khong co phan trng eo lai, Khi dai trang de bi kfch thich ho~c tang v~n d911 thuang co xu huang chong l<;liSl)' thl,lt va bili xuat dich th~lt SO'll biing each co that tung doan. - Nhfrng bat thuang ve kfch thuae. D<;litrang dili co th~ do th~ tang, ngugc l~i d~i trang ngan thU'ang do mac phai nhu viern man tfnh + Ba di;li tdmg rna kh6ng sac net bi~u hi~n eua tlnh tr~ng viem niem m<;lcva tren be m~t di;li trang bi phil m9t lOp chat nhau, mu ho~c mau. + Duang ba xu hlnh gia, hlnh 6 ho~c apxe hlnh 'jc'ue ao" la bieu hi~n cua loet niem rni;lc nong ho~c sau. .,,' + Hlnh khuyet a ba m~t bieu hi~n sg tang sinh do viem hay do u trong long d~i trang, chung la nhfrng hlnh khuyet sang eo h1nh di;lng thay d6i, eh6 bam c6 cuang ho~c kh6ng. Hlnh deu (u tuyen u rna') h6~C khong deu (u dung mao, u sui) ho~c day hlnh khuye't co th~ co cae hlnh 6 loet di;lng thau kfnh (ung thu Ioel ho(1) + Hlnh h~p d<;litrang co nhieu th~ * Do~n h~p J¢ch tfl}C, giai h<;lngifra vung limh va vung h~p s1:ltxuong d9t ng9t bi~u hi¢n cua hlnh h~p ac tfnh. * DOi;lflht;p thfrng tnJc, co sl! chuy~n d6i tlr tlr gifra vung h~p va vung Hmh thU'ang bi~u ·hi~n cua h~p do "iem nhiern. ' * Do~n h~p vai cac nep niem mi;lc blnh thuang, k.h6~gco Joef bi~lI hi~n cua ht;p do de ep II ngo~li V~IO d~i Irang , BS. Trdn AliI! Dllllg - Trrf'/mg CD Y r/Phll The
6. 74 2.4. M9f so hinh a~h){quang b6ffhuong va b~nh /y'tJa da! frang 2,4, 1, Quai ruot nguyen fhuy quay do v6ng hay bf[:nh moe freo chung V2 phoi thai h9C, vao wan thir 5 quai ruot nguyen thuy hinh chir U nam ngoai 6 bung theo mat phang truce sau ·theo cuong ron, den tuan thu 9 thl quay 90 d0 ngiroc chieu kim dong ho dua mam manh trang va dai trang len ve phai trai. marn ti6u trang qua phai phai, truoc tuan J~ thu 12 rhi quai ruot quay them 180 dQ dua mam manh trang va dai trang len len quan phai va marn tieu trang qua trai. Neu trong qua trlnh quay quai ruot dirng lai 0 giai doan mo: thl tren phim se thay toan bo titu trang narn ben <5 bung, dai trang len va ngang xep th~ll1h quai doi Ci h';l SlJ'C)'J1tnii : day IA Chll"ng m;:tc treo chung. Nell quai ru¢t quay cI()' giai dO';ln 2 thl manh trang Iiari, di1<1igan va dfnh \'6i thanh ben 6 b~lDg bCii day chzmg Lade!. D{ty chang nay de len ta lr~mg gay len h¢i chung tac tei trang duai bong. Vater 0 tre SC1 sinh: Uie nay ch':Jp b':J11gkh6ng chu~1n bi de thay hai hlnh mue nuoc hai l?eh nhau: MQt hlnh cua d<;tday hlnh con It;li ella ta tang, Neu c1WP khung cua di;li tr~lI1gdn quang se thilY vi tTf manh lT~lI1gnam eluai gan, 2,4,2, Phinh to d9i trong - Phlnh to d<:litr~lI1g b{im sinh: Hay con g9i 13 b~nh Hirshprung. Nguyen nhan la do khClllg co ho~c thoai boa dam rai I1H1nkinh Auerbach 0 m0t dOc,lIl:c1<;litrang, thuang la eha tit"p giap gi[l'a trI/c trang va quai sigma lam eho dO<;ln113Y h~p I,!i va d~li trang phai tren gian rat 10, th~lI1h (ElY. b~t dau gian tll' quai sigma sau do Ian len trell. Chan doan Xquang nit <.Juan tr9ng de xac dinh dO<;lnd~li trang gUin elai hay ngan. dong thai danh gia duge kfch lhlJOc, vi trf dO~lI1h~p thuang pbai ebyp (u the cherh hay nghicng. - Khi tham nen thyt barit loang va phai chufln bj b~nh nhan tot - Phlnh 10 d';li trang thd phal : tl1Uang g~p 6 ngU'0i 16'n va thieu nien, nguyen nhan chua ro. d'!itrang sigma gian fin 10. thyt thao Si;lcb thl di;li trang co l<;libinh thUOng, nhung sall vai ngay J~liphlnh to nhu twoe. - Olc khoi 1I Umh tlnh eLla di;ii trang: Bao gom u tuye't. II ma, u schwann (schwsnnomez), u XCi. Chung bieu hi¢n bang cae hlnb khuyet sang,tron ho~e bau dye, ba ro net va deu. Dang chu y trong 10i;linay Ja u tuyen(polype) don d<)c ho~e nhieu 13 IOi;iiu hay g}ljJ va co khii n."i.ngae tfnh hoa rat Ian. Polype thu'o'ng khu tru 0' \fung tNc trang sigma, co the don dQc ho~c nhieu hgp th~mh ttrng dam ho~c riii rae. M¢t so b~nh da poJype mang Ifnh chal gia dlnh. Cbfrn doan Polype dy'a vao ky thu~t doi quang kcp. Voi hinh khuyet sang co \'ien barit xung quanh h()~ soi cL~itrang - Ung tim d~li (rang: Thucmg la ung tl1L1'bi2u m6 tuyen hay g~lp (j tr~l'c tT~ll1gva dqi trilllg sigma (70 75%), co th~ co t,)c d~ll1g sau: + The Slli \'ao long d<;litrang bi6u hi~n bang d.c hlnh khuyeL ba kh6ng deu r6 net, det), r<lIlg \,~t cU'ng + Th~ tham nhiem: T6 ehu'c ung tim th{llll nhiem \,<)ng quanh th~Ulh c1qi tdmg tqO nell cae dO<;lnh~p nham nh6 . h t ns. Tuil/ AI/II Diill<.; - Tl"/((}'I//':' en Y 1(' Pill! TII(I
7. 75 + Tht: loet Iii hinh J.nlL~.c1mnhAt cua ung till! J4ye'n hieu hien Iii hinh loer thau kfnh , ~ : R' . _ '. ~:.: ' .' •• • .~~ tren thanh dai. trana0 - Viern dal trang: Dai trang co th~ ph an irng giong nhau doi.~voi cac tac nhan viern, tren phim Xquang eo th~ thay ba loai hlnh anh sau: "i + Dai trang hlnh eng voi cac ranh ngang bien mat, duong b6 bi rna khong sac net va be mat c6 th~ co cac nep doc. + Viern dai trang th~ loet: Rai rae tren ba dai trang co nhirng hinh khuyet dai khong deu, be mat khong dong nha1 cli6 darn cho nhat. Viem loet dai trang xudt huyet + Viem dai trang gia polype: Tken be mat dai trang co nhtrng khuyet dai nhtr hlnh giun hoac hlnh ngon tay, kich thuc1e khac nhau. Chung bi~u hi¢n rn(lt gia dO';ln viem s~o hoa. Trong d. ba tnrang hqp chieu dai dl;ii tr?mg va kh&u kinh co th~ thay d6i. + Lyamip: Ch~n doan dl!a vao lam sang va xet nghi~m la chrnh. Nhung X quang cling can thiet d~ xae dinh 51! Ian r(lng eua t6n thmmg va di chUng cua no. Tren phirn se thay duang ba kh6ng r5, cae ngan ngang sau va kh6ng deu, d~i trang bi cat ra th~mh tung dOt}-nch6 h~p ch6 phlnh to va ngarn thuec kh6ng deu. + Lao dl;ii tr~mg: Thu- phcit sau lao ph6i, thuang khu tru (J hoi manh trang e6 hai th{ . Th~ loet: Ba d<;titrang tua ra hlnh rang cua nhu viem d<;titrang va c6 nhanae 6 loet vuonaz:, '-goc vai truc• eua dai• tdmg.'-' . Th~ u: Ba manh trang day t';lOnen nhling hinh khuyet nhu trong ung thu. Nhung philn nhieu thl d';li trang tang nhu d¢ng va co that lam cho manh trang ngam thuoc kern ho~c kh6ng ngam thuoe; do Ia dau hi~u sterlin c6 ditn. Den giai dO<;lncuoi dmg hoi !rang va d<;litrang h~p I';Ii th~U1hong cu-ng, doi khi kho chin doan phfm bier voi ung thu·. ns. Trd'" AIIII DIillg - Tmrl'''g CD Y ,/ PIIlI TlI()
8. 76 - Tui thira dai,. trans:b'. 6 Viet Nam it C.gap hem (1 Chau au ' hay ; b.'gap (J nsuoib bsia va thuong khu tru 6 dai trang sigma cac nii thira thuong bi bien chirng viern, ap xe, chay mau, Ihung. cAu HOI LlfQNG GIA I. Trinh bay trieu cluing Xquang va m91 so benh Jy hay g~p Ci tieu trang. + Cac day chang va dfnh phuc mac + Cac khoi u trona. b loneb tieu transb + Cac (-)loer va cac khoi u Ih[1111 nhiem + Benh Crohn hayviern doan cuoi hoi trang 2. Trinh bay tri¢u cluing hoc X quang benh Iy dai rrang + Hinh anh Xquang do cac thay c16i ca nang + Hinh anh Xquang do cac !()n thuong thuc the. 3. Trinh bay de hinh anh Xquang birr thuong ba benh I)' cua dai trang + Quai rU()l nguyen thuy quay dO' vong hay b¢nh I11(_leIreo chung + Phlnh to c1~tiIT~lI1g 4. L~ra eh9n y dung nhat d~ tra IO'jcho cau ht)i sau: Oie hlnh anh sau kh6ng e6 do Ihay d(';i el1 nang dSli trang v~ lll~llXquang o A. Hlnh ilOh cae nofjnb noanC b B. Thay d6i tnl'ong I~re c1<;litrang C Thay d6i nang I~rcv~n c1()ng eua d,;li trang D. h~p d<;litrang I¢ch tr~lc 5. Khffll1g c1inh dung. sai vao cac cau sau: - Ung 11md,!i trang tht SLli bicu hi¢n h,ing hlnh khuyc'l - Ung Ihu ct~lj Irang tht tham nhicm t<;\o nen hlnh phinh to ct<,li Iri:tng - Viclll ct.li lr~lIlg hinh 6ng Elm 111[11de rJnh ngang. ns. T/'(I/I AI/Ii f)/(Ilg - Tni'll'!!,!.; CD Y {/ PIli! Tlil'