Tài liệu ôn tập tuyển dụng viên chức năm 2022 - Môn: Nghiệp vụ chuyên ngành - Lĩnh vực: Giáo viên Giáo dục công dân (cấp THCS)

Nội dung text: Tài liệu ôn tập tuyển dụng viên chức năm 2022 - Môn: Nghiệp vụ chuyên ngành - Lĩnh vực: Giáo viên Giáo dục công dân (cấp THCS)

1. CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) MỤC LỤC I. ĐẶC ĐIỂM MÔN HỌC II. QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH III. MỤC TIÊU CHƯƠNG TRÌNH IV. YÊU CẦU CẦN ĐẠT V. NỘI DUNG GIÁO DỤC LỚP 6 LỚP 7 LỚP 8 LỚP 9 VI. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC VII. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ GIÁO DỤC VIII.GIẢI THÍCH VÀ HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH I. ĐẶC ĐIỂM MÔN HỌC Giáo dục công dân (môn Đạo đức ở cấp tiểu học, môn Giáo dục công dân ở cấp trung học cơ sở, môn Giáo dục kinh tế và pháp luật ở cấp trung học phổ thông) giữ vai trò chủ đạo trong việc giúp học sinh hình thành, phát triển ý thức và hành vi của người công dân. Thông qua các bài học về lối sống, đạo đức, pháp luật, kinh tế, môn Giáo dục công dân góp phần bồi dưỡng cho học sinh những phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của người công dân, đặc biệt là tình cảm, niềm tin, nhận thức, cách ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức và quy định của pháp luật, có kĩ năng sống và bản lĩnh để học tập, làm việc và sẵn sàng thực hiện trách nhiệm công dân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. Ở giai đoạn giáo dục cơ bản: Đạo đức và Giáo dục công dân là các môn học bắt buộc. Nội dung chủ yếu của môn học là giáo dục đạo đức, kĩ năng sống, pháp luật và kinh tế. Những nội dung này định hướng chính vào giáo dục về giá trị bản thân, gia đình, quê hương, cộng đồng, nhằm
2. hình thành cho học sinh thói quen, nền nếp cần thiết trong học tập, sinh hoạt và ý thức tự điều chỉnh bản thân theo các chuẩn mực đạo đức và quy định của pháp luật. Ở giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp: Giáo dục kinh tế và pháp luật là môn học được lựa chọn theo nguyện vọng và định hướng nghề nghiệp của học sinh. Nội dung chủ yếu của môn học là học vấn phổ thông, cơ bản về kinh tế, pháp luật phù hợp với lứa tuổi; mang tính ứng dụng, thiết thực đối với đời sống và định hướng nghề nghiệp sau trung học phổ thông của học sinh; được lồng ghép với nội dung giáo dục đạo đức và kĩ năng sống, giúp học sinh có nhận thức đúng và thực hiện quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm công dân. Ở mỗi lớp 10, 11, 12, những học sinh có định hướng theo học các ngành Giáo dục chính trị, Giáo dục công dân, Kinh tế, Hành chính, Pháp luật, hoặc có sự quan tâm, hứng thú đối với môn học được chọn học một số chuyên đề học tập. Các chuyên đề này nhằm tăng cường kiến thức về kinh tế, pháp luật và kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đáp ứng sở thích, nhu cầu và định hướng nghề nghiệp của học sinh. II. QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH Chương trình môn Giáo dục công dân tuân thủ các định hướng nêu trong Chương trình tổng thể, đồng thời, xuất phát từ đặc điểm môn học, nhấn mạnh các quan điểm sau: 1. Chương trình môn Giáo dục công dân bảo đảm tính khoa học, tính sư phạm và tính thực tiễn, được xây dựng trên cơ sở: đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; các thành tựu nghiên cứu về tâm lí học, giáo dục học, đạo đức học, luật học, lí luận chính trị và kinh tế học; kinh nghiệm trong nước và quốc tế về phát triển chương trình môn Giáo dục công dân; các giá trị truyền thống của dân tộc Việt Nam và giá trị chung của nhân loại; thực tiễn xã hội, giáo dục, điều kiện kinh tế và truyền thống văn hoá Việt Nam, sự đa dạng của đối tượng học sinh xét về phương diện vùng miền, điều kiện và khả năng học tập. 2. Chương trình môn Giáo dục công dân bảo đảm tính hệ thống. Ở giai đoạn giáo dục cơ bản, nội dung môn Đạo đức (cấp tiểu học) và môn Giáo dục công dân (cấp trung học cơ sở) được xây dựng theo hướng đồng tâm và phát triển,dựa trên các mạch nội dung giáo dục đạo đức, kĩ năng sống, kinh tế, pháp luật và xoay quanh các mối quan hệ của con người với bản thân và người khác, với cộng đồng, đất nước, nhân loại, công việc và môi trường tự nhiên; mở rộng và nâng cao dần từ cấp tiểu học đến cấp trung học cơ sở. Ở giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, nội dung môn Giáo dục kinh tế và pháp luật (cấp trung học phổ thông) được xây dựng theo hướng phát triển tuyến tính, xoay quanh các quan hệ kinh tế và pháp luật, từ kinh tế vĩ mô đến kinh tế vi mô, từ hệ thống chính trị và pháp luật đến quyền và nghĩa vụ công dân. 3. Chương trình môn Giáo dục công dân chú trọng tích hợp các nội dung giáo dục trong nội bộ môn học về kĩ năng sống, đạo đức, pháp luật, kinh tế và tích hợp nhiều chủ đề giáo dục cần thiết như: môi trường, bình đẳng giới, di sản văn hoá, phòng chống tệ nạn xã hội, tài chính, Những nội dung này gắn bó chặt chẽ với cuộc sống thực tiễn của học sinh, gắn liền với các sự kiện có tính thời sự trong đời sống đạo đức, pháp luật, kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của địa phương, đất nước và thế giới. 4. Chương trình môn Giáo dục công dân được xây dựng theo hướng mở. Chương trình chỉ quy định những yêu cầu cần đạt; những nội dung dạy học cơ bản, cốt lõi cho mỗi cấp học, lớp học nhằm đáp ứng yêu cầu cần đạt; những định hướng chung về phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục. Căn cứ vào các yêu cầu cần đạt và định hướng chung của chương trình, các tác giả sách giáo khoa, cơ sở giáo dục và giáo viên môn Giáo dục công dân chủ động, sáng tạo trong quá trình thực hiện và phát triển chương trình. III. MỤC TIÊU CHƯƠNG TRÌNH
3. 1. Mục tiêu chung Chương trình môn Giáo dục công dân góp phần hình thành, phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm;các năng lực của người công dân Việt Nam, đặc biệt là năng lực điều chỉnh hành vi, năng lực phát triển bản thân, năng lực tìm hiểu và tham gia hoạt động kinh tế - xã hội,nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền và nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh toàn cầu hoá và cách mạng công nghiệp mới. 2. Mục tiêu cấp tiểu học a) Bước đầu hình thành, phát triển ở học sinh những hiểu biết ban đầu về chuẩn mực hành vi đạo đức, pháp luật và sự cần thiết thực hiện theo các chuẩn mực đó trong quan hệ với bản thân và người khác, với công việc, cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên; thái độ tự trọng, tự tin; những tình cảm và hành vi tích cực: yêu gia đình, quê hương, đất nước; yêu thương, tôn trọng con người; đồng tình với cái thiện, cái đúng, cái tốt, không đồng tình với cái ác, cái sai, cái xấu; chăm học, chăm làm; trung thực; có trách nhiệm với thái độ, hành vi của bản thân. b) Giúp học sinh bước đầu nhận biết và điều chỉnh được cảm xúc, thái độ, hành vi của bản thân; biết quan sát, tìm hiểu về gia đình, quê hương, đất nước và về các hành vi ứng xử; biết lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch cá nhân,hình thành thói quen, nền nếp cơ bản, cần thiết trong học tập, sinh hoạt. 3. Mục tiêu cấp trung học cơ sở a) Giúp học sinh có hiểu biết về những chuẩn mực đạo đức, pháp luật cơ bản và giá trị, ý nghĩa của các chuẩn mực đó; tự hào về truyền thống gia đình, quê hương, dân tộc; tôn trọng, khoan dung, quan tâm, giúp đỡ người khác; tự giác, tích cực học tập và lao động; có thái độ đúng đắn, rõ ràng trước các hiện tượng, sự kiện trong đời sống; có trách nhiệm với bản thân, gia đình, nhà trường, xã hội, công việc và môi trường sống. b) Giúp học sinh có tri thức phổ thông, cơ bản về đạo đức, kĩ năng sống, kinh tế, pháp luật; đánh giá được thái độ, hành vi của bản thân và người khác; tự điều chỉnh và nhắc nhở, giúp đỡ bạn bè, người thân điều chỉnh thái độ, hành vi theo chuẩn mực đạo đức, pháp luật; thực hiện được các công việc để đạt mục tiêu, kế hoạch hoàn thiện, phát triển bản thân; biết cách thiết lập, duy trì mối quan hệ hoà hợp với những người xung quanh, thích ứng với xã hội biến đổi và giải quyết các vấn đề đơn giản trong đời sống của cá nhân, cộng đồng phù hợp với giá trị văn hoá, chuẩn mực đạo đức, quy tắc của cộng đồng, quy định của pháp luật và lứa tuổi. 4. Mục tiêu cấp trung học phổ thông a) Giúp học sinh tiếp tục phát triển các phẩm chất đã được hình thành, phát triển ở cấp trung học cơ sở:Có hiểu biết và tình cảm, niềm tin về những giá trị đạo đức của dân tộc và thời đại,đường lối phát triển đất nước của Đảng và quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân; tích cực, tự giác học tập và tham gia lao động, sản xuất phù hợp với khả năng của bản thân;có trách nhiệm công dân trong thực hiện đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước để góp phần bảo vệ, xây dựng Tổ quốc; tôn trọng quyền, nghĩa vụ của tổ chức và cá nhân theo quy định của pháp luật; nhận thức, hành động theo lẽ phải và sẵn sàng đấu tranh bảo vệ lẽ phải, chống các hành vi, hiện tượng tiêu cực trong xã hội. b) Giúp học sinh củng cố, nâng cao các năng lực đã được hình thành, phát triển ở cấp trung học cơ sở:Phân tích, đánh giá được thái độ, hành vi của bản thân và người khác; tự điều chỉnh và nhắc nhở, giúp đỡ người khác điều chỉnh thái độ, hành vi theo chuẩn mực đạo đức, pháp luật; lập được mục tiêu, kế hoạch hoàn thiện, phát triển bản thân và thực hiện được các công việc học tập, rèn luyện để đạt mục tiêu kế hoạch đã đề ra;
4. có kiến thức phổ thông, cơ bản về kinh tế, pháp luật; vận dụng được các kiến thức đã học để phân tích, đánh giá, xử lí các hiện tượng, vấn đề, tình huống trong thực tiễn cuộc sống; có khả năng tham gia các hoạt động phù hợp với lứa tuổi để thực hiện quyền, nghĩa vụ công dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và trong các hoạt động kinh tế; có kĩ năng sống, bản lĩnh để tiếp tục học tập, làm việc và thực hiện các quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm công dân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế. IV. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 1. Yêu cầu cần đạt về các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung Môn Giáo dục công dân góp phần hình thành và phát triển phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã được quy định trong Chương trình tổng thể. 2. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù Các năng lực được hình thành, phát triển trong môn Giáo dục công dân(năng lực điều chỉnh hành vi, năng lực phát triển bản thân, năng lực tìm hiểu và tham gia hoạt động kinh tế - xã hội) là biểu hiện đặc thù của các năng lực chung và năng lực khoa học đã nêu trong Chương trình tổng thể. Yêu cầu cần đạt về các năng lực này đối với mỗi cấp học như sau: Năng lực Cấp tiểu học Cấp trung học cơ sở Cấp trung học phổ thông NĂNG LỰC ĐIỀU CHỈNH HÀNH VI Nhận thức chuẩn - Nhận biết được một số chuẩn mực - Nhận biết được những chuẩn mực đạo - Hiểu được trách nhiệm của công dân mực hành vi hành vi đạo đức và pháp luật thường đức, pháp luật phổ thông, cơ bản, phù trong bảo vệ, xây dựng, hoàn thiện hệ gặp phù hợp với lứa tuổi và sự cần hợp với lứa tuổi và giá trị, ý nghĩa của thống chính trị; chấp hành Hiến pháp, pháp thiết của việc thực hiện theo các các chuẩn mực hành vi đó. luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt chuẩn mực đó. Nam; thực hiện quyền và nghĩa vụ công -Có kiến thức cơ bản để nhận thức, quản dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. -Có kiến thức cần thiết, phù hợp để lí, tự bảo vệ bản thân và thích ứng với nhận thức, quản lí, tự bảo vệ bản thân những thay đổi trong cuộc sống. - Hiểu được trách nhiệm của công dân và duy trì mối quan hệ hoà hợp với trong thực hiện đường lối, chủ trương của - Nhận biết được mục đích, nội dung, bạn bè. Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phương thức giao tiếp và hợp tác trong về các hoạt động kinh tế; các chuẩn mực - Nhận biết được sự cần thiết của giao việc đáp ứng các nhu cầu của bản thân đạo đức trong sản xuất kinh doanh và tiêu tiếp và hợp tác; trách nhiệm của bản và giải quyết các vấn đề học tập, sinh dùng. thân và của nhóm trong hợp tác nhằm hoạt hằng ngày. đáp ứng các nhu cầu của bản thân và - Có hiểu biết cơ bản về hội nhập kinh tế - Nhận biết được sự cần thiết phải tiết giải quyết các vấn đề học tập, sinh quốc tế. kiệm tiền; nguyên tắc quản lí tiền; cách hoạt hằng ngày. lập kế hoạch chi tiêu và tiêu dùng thông minh. Đánh giá hành vi - Nhận xét được tính chất đúng - sai, - Đánh giá được tác dụng và tác hại của - Phân tích, đánh giá được thái độ, hành
5. của bản thân và tốt - xấu, thiện - ác của một số thái độ, thái độ, hành vi đạo đức và pháp luật của vi, việc làm của bản thân và người khác người khác hành vi đạo đức và pháp luật của bản bản thân và người khác trong học tập và trong chấp hành đường lối, chủ trương của thân và bạn bè trong học tập và sinh sinh hoạt. Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà hoạt. nước. - Đồng tình, ủng hộ những thái độ, hành - Thể hiện được thái độ đồng tình với vi tích cực; phê phán, đấu tranh với - Đồng tình, ủng hộ những thái độ, hành vi, cái thiện, cái đúng, cái tốt; không đồng những thái độ, hành vi tiêu cực về đạo việc làm phù hợp với chuẩn mực đạo đức tình với cái ác, cái sai, cái xấu. đức và pháp luật. và chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà - Nhận xét được thái độ của đối tượng - Đánh giá được bối cảnh giao tiếp, đặc nước; phê phán, đấu tranh với những thái giao tiếp; một số đặc điểm nổi bật của điểm và thái độ của đối tượng giao tiếp; độ, hành vi, việc làm vi phạm chuẩn mực các thành viên trong nhóm để phân khả năng của bản thân và nguyện vọng, đạo đức, pháp luật trong các lĩnh vực của công công việc và hợp tác. khả năng của các thành viên trong nhóm đời sống xã hội. hợp tác. Điều chỉnh hành vi - Tự làm được những việc của mình ở - Tự thực hiện những công việc của bản Tự điều chỉnh và nhắc nhở, giúp đỡ người nhà, ở trường theo sự phân công, thân trong học tập và cuộc sống; phê khác điều chỉnh được cảm xúc, thái độ, hướng dẫn; không dựa dẫm, ý lại phán những hành vi, thói quen sống dựa hành vi phù hợp với chuẩn mực đạo đức, người khác. dẫm, ỷ lại. pháp luật trong thực hiện quyền, nghĩa vụ công dân và thực hiện đường lối, chủ - Bước đầu biết điều chỉnh và nhắc - Tự điều chỉnh và nhắc nhở, giúp đỡ bạn trương của Đảng, Nhà nước về kinh tế - xã nhở bạn bè điều chỉnh cảm xúc, thái bè, người thân điều chỉnh được cảm xúc, hội. độ, hành vi, thói quen của bản thân thái độ, hành vi phù hợp với chuẩn mực phù hợp với chuẩn mực hành vi đạo đạo đức, pháp luật và lứa tuổi; sống tự - Kiểm soát được tài chính cá nhân. đức, pháp luật và lứa tuổi; không nói chủ, không đua đòi, ăn diện lãng phí, hoặc làm những điều xúc phạm người nghịch ngợm, càn quấy, không làm khác; không mải chơi, làm ảnh hưởng những việc xấu (bạo lực học đường, mắc đến việc học hành và các việc khác; tệ nạn xã hội, ); biết rèn luyện, phát huy biết sửa chữa sai sót, khuyết điểm ưu điểm, khắc phục hạn chế của bản trong học tập và sinh hoạt hằng ngày. thân, hướng đến các giá trị xã hội. - Thực hiện được một số hoạt động - Tự thực hiện và giúp đỡ bạn bè thực cần thiết, phù hợp để nhận thức, phát hiện được một số hoạt động cơ bản, cần triển, tự bảo vệ bản thân và thiết lập, thiết để nhận thức, phát triển, tự bảo vệ duy trì mối quan hệ hoà hợp với bạn bản thân và thích ứng với những thay đổi bè. trong cuộc sống. - Bước đầu biết thực hành tiết kiệm và - Tiết kiệm tiền bạc, đồ dùng, thời gian, sử dụng tiền hợp lí. điện nước; bước đầu biết quản lí tiền, tạo nguồn thu nhập cá nhân và chi tiêu hợp
6. lí. NĂNG LỰC PHÁT TRIỂN BẢN THÂN Tự nhận thức bản Nhận biết được một số điểm mạnh, Tự nhận biết được sở thích, điểm mạnh, Tự đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu, thân điểm yếu của bản thân theo chỉ dẫn điểm yếu, giá trị, vị trí và các quan hệ xã vai trò, giá trị, khả năng, điều kiện và các của thầy giáo, cô giáo và người thân. hội của bản thân. quan hệ xã hội của bản thân. Lập kế hoạch phát - Nêu được các loại kế hoạch cá - Xác định được lí tưởng sống của bản - Tự đặt ra được mục tiêu, kế hoạch, biện triển bản thân nhân, sự cần thiết phải lập kế hoạch thân; lập được mục tiêu, kế hoạch học pháp học tập, rèn luyện và kế hoạch tài cá nhân, cách lập kế hoạch cá nhân. tập và rèn luyện, kế hoạch chi tiêu cá chính phù hợp của bản thân. nhân phù hợp theo hướng dẫn. - Lập được kế hoạch cá nhân của bản - Bước đầu biết tạo lập, xây dựng ý tưởng thân. - Xác định được hướng phát triển phù cho một hoạt động kinh doanh nhỏ; lựa hợp của bản thân sau trung học cơ sở chọn được mô hình hoạt động kinh tế thích với sự tư vấn của thầy giáo, cô giáo và hợp trong tương lai đối với bản thân. người thân. - Xác định được hướng phát triển phù hợp của bản thân sau trung học phổ thông. Thực hiện kế hoạch - Thực hiện được các công việc của - Kiên trì mục tiêu, kế hoạch học tập và - Thực hiện được và vận động, giúp đỡ phát triển bản thân bản thân trong học tập và sinh hoạt rèn luyện; tự thực hiện được các công người khác thực hiện các công việc, nhiệm theo kế hoạch đã đề ra với sự hướng việc, nhiệm vụ của bản thân trong học vụ học tập, rèn luyện của bản thân để đạt dẫn của thầy giáo, cô giáo và người tập và sinh hoạt hằng ngày. mục tiêu, kế hoạch đã đề ra và hướng tới thân. các giá trị xã hội. - Thực hiện được việc quản lí và chi tiêu - Có ý thức học hỏi thầy giáo, cô giáo, tiền hợp lí theo kế hoạch đã đề ra. - Điều chỉnh được mục tiêu, kế hoạch, bạn bè, người khác và học tập, làm phương pháp học tập, rèn luyện phù hợp theo những gương tốt để hoàn thiện, với cuộc sống thay đổi; khắc phục được phát triển bản thân. sai sót, hạn chế của bản thân trong quá trình thực hiện mục tiêu, kế hoạch đã đề ra; lựa chọn được các môn học phù hợp với định hướng nghề nghiệp của bản thân. NĂNG LỰC TÌM HIỂU VÀ THAM GIA HOẠT ĐỘNG KINH TẾ - XÃ HỘI Tìm hiểu các hiện - Bước đầu nhận biết được một số - Hiểu được một số kiến thức phổ thông, - Hiểu được các kiến thức khoa học và một tượng kinh tế - xã khái niệm cơ bản về xã hội và quan cơ bản về đạo đức, kĩ năng sống, kinh tế, số vấn đề cơ bản về đường lối của Đảng, hội sát xã hội như: cá nhân, gia đình, xã pháp luật. chính sách của Nhà nước về kinh tế thị hội, đất nước, tốt - xấu, trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Hiến - Nhận biết được một số hiện tượng, sự pháp, pháp luật, hệ thống chính trị của - Bước đầu biết quan sát, tìm hiểu về kiện, vấn đề của đời sống xã hội liên
7. gia đình, quê hương, đất nước, các quan đến đạo đức, pháp luật, kĩ năng nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt hành vi ứng xử trong đời sống hằng sống và kinh tế phù hợp với lứa tuổi. Nam; quyền và nghĩa vụ công dân; trách ngày với sự giúp đỡ của thầy giáo, cô nhiệm của thanh niên với tư cách công - Bước đầu biết cách thu thập, xử lí thông giáo và người thân. dân. tin để tìm hiểu một số hiện tượng, sự - Nhận biết được vai trò của tiền; sự kiện, vấn đề đạo đức, kĩ năng sống, pháp - Giải thích được một cách đơn giản một cần thiết phải bảo quản, tiết kiệm, sử luật, kinh tế phù hợp với lứa tuổi. số hiện tượng, vấn đề kinh tế, pháp luật và dụng hợp lí tiền. đạo đức đang diễn ra ở Việt Nam và thế giới. Tham gia hoạt động - Bước đầu nêu được cách giải quyết -Lựa chọn, đề xuất được cách giải quyết -Vận dụng được các kiến thức đã học để kinh tế - xã hội và tham gia giải quyết được các vấn và tham gia giải quyết được các vấn đề phân tích, đánh giá, xử lí các hiện tượng, đề đơn giản, phù hợp với lứa tuổi về thường gặp hoặc một số vấn đề về đạo vấn đề, tình huống trong thực tiễn cuộc đạo đức, pháp luật, kĩ năng sống đức, kĩ năng sống, pháp luật, kinh tế phù sống; có khả năng tham gia thảo luận, trong học tập và sinh hoạt hằng ngày. hợp với lứa tuổi trong những tình huống tranh luận về một số vấn đề trong đời sống mới của cá nhân, gia đình, cộng đồng. xã hội đương đại liên quan đến đạo đức, - Có được cách cư xử, thói quen, nền pháp luật và kinh tế. nếp cơ bản, cần thiết trong học tập, - Hình thành, duy trì được mối quan hệ sinh hoạt. hoà hợp với những người xung quanh và - Có khả năng tham gia một số hoạt động thích ứng được với xã hội biến đổi. phù hợp với lứa tuổi để thực hiện quyền, - Đề xuất được phương án phân công nghĩa vụ công dân trong các lĩnh vực của công việc phù hợp; thực hiện được - Nêu được tình huống có vấn đề; hình đời sống xã hội và trong các hoạt động nhiệm vụ của bản thân; biết trao đổi, thành được ý tưởng mới trong học tập và kinh tế. giúp đỡ thành viên khác để cùng nhau cuộc sống; có khả năng tham gia thảo hoàn thành nhiệm vụ trong nhóm theo luận, tranh luận về một số vấn đề đạo - Bước đầu đưa ra được quyết định hợp lí sự phân công, hướng dẫn. đức, kĩ năng sống, pháp luật, kinh tế phù và tham gia giải quyết được một số vấn đề hợp với lứa tuổi phù hợp với lứa tuổi. của cá nhân, gia đình và cộng đồng bằng - Tham gia các hoạt động phù hợp với các hành vi, việc làm phù hợp với chuẩn lứa tuổi do nhà trường, địa phương tổ - Biết lắng nghe và phản hồi tích cực mực đạo đức, pháp luật và lứa tuổi. chức. trong giao tiếp; đề xuất được phương án tổ chức, chủ động hoàn thành nhiệm vụ - Tham gia và vận động người khác tham được giao; khiêm tốn học hỏi và giúp đỡ gia các hoạt động kinh tế - xã hội, các hoạt các thành viên khác cùng hoàn thành động phục vụ cộng đồng, các hoạt động nhiệm vụ của nhóm trong hợp tác giải tuyên truyền và thực hiện đường lối, chủ quyết các vấn đề học tập, lao động và trương của Đảng, chính sách, pháp luật hoạt động cộng đồng. của Nhà nước phù hợp với lứa tuổi do nhà trường, địa phương tổ chức. V. NỘI DUNG GIÁO DỤC
8. 1. Nội dung khái quát a) Nội dung khái quát các cấp học Nội dung Cấp tiểu học Cấp trung học cơ sở Cấp trung học phổ thông Yêu nước × × + Nhân ái × × + Giáo dục đạo Chăm chỉ × × + đức Trung thực × × + Trách nhiệm × × + Giáo dục kĩ năng Kĩ năng nhận thức, quản lí bản thân × × + sống Kĩ năng tự bảo vệ × × + Hoạt động của nền kinh tế × Hoạt động kinh tế của Nhà nước × Giáo dục kinh tế Hoạt động sản xuất kinh doanh × Hoạt động tiêu dùng × × × Chuẩn mực hành vi pháp luật × Giáo dục pháp Quyền và nghĩa vụ của công dân × × luật Hệ thống chính trị và pháp luật × Chú thích: kí hiệu (×)biểu thị nội dung giáo dục chủ yếu; kí hiệu (+) biểu thị nội dung giáo dục lồng ghép. b) Nội dung khái quát cấp tiểu học Nội dung Lớp 1 Lớp 2 Lớp 3 Lớp 4 Lớp 5 Biết ơn những người Em yêu Tổ quốc Việt Biết ơn người lao Yêu nước Yêu thương gia đình Quê hương em có công với quê Nam động GIÁO DỤC ĐẠO hương, đất nước ĐỨC Quan tâm, chăm sóc Kính trọng thầy giáo, Quan tâm hàng xóm Cảm thông, giúp đỡ Tôn trọng sự khác Nhân ái người thân trong gia cô giáo và yêu quý láng giềng người gặp khó khăn biệt của người khác đình bạn bè
9. Tự giác làm việc của Chăm chỉ Quý trọng thời gian Ham học hỏi Yêu lao động Vượt qua khó khăn mình Tôn trọng tài sản của Bảo vệ cái đúng, cái Trung thực Thật thà Nhận lỗi và sửa lỗi Giữ lời hứa người khác tốt - Sinh hoạt nền nếp - Bảo quản đồ dùng cá Tích cực hoàn thành Bảo vệ môi trường Trách nhiệm Thực hiện nội quy Bảo vệ của công nhân và gia đình nhiệm vụ sống trường, lớp Kĩ năng nhận Tự chăm sóc bản Thể hiện cảm xúc Thiết lập và duy trì Lập kế hoạch cá thức, quản lí Khám phá bản thân thân bản thân quan hệ bạn bè nhân GIÁO DỤC KĨ bản thân NĂNG SỐNG Kĩ năng tự bảo Phòng, tránh tai nạn, Xử lí bất hoà với bạn Tìm kiếm sự hỗ trợ Phòng, tránh xâm hại vệ thương tích bè GIÁO DỤC KINH Hoạt động tiêu Quý trọng đồng tiền Sử dụng tiền hợp lí TẾ dùng Chuẩn mực GIÁO DỤC PHÁP Tuân thủ quy định Tuân thủ quy tắc an Quyền và bổn phận hành vi pháp LUẬT nơi công cộng toàn giao thông trẻ em luật c) Nội dung khái quát cấp trung học cơ sở Nội dung Lớp 6 Lớp 7 Lớp 8 Lớp 9 Tự hào về truyền thống Tự hào về truyền thống Tự hào về truyền thống Yêu nước Sống có lí tưởng gia đình, dòng họ quê hương dân tộc Việt Nam Quan tâm, cảm thông và Tôn trọng sự đa dạng của Nhân ái Yêu thương con người Khoan dung chia sẻ các dân tộc GIÁO DỤC ĐẠO Tích cực tham gia các ĐỨC Chăm chỉ Siêng năng, kiên trì Học tập tự giác, tích cực Lao động cần cù, sáng tạo hoạt động cộng đồng Trung thực Tôn trọng sự thật Giữ chữ tín Bảo vệ lẽ phải Khách quan và công bằng Bảo vệ môi trường và tài Trách nhiệm Tự lập Bảo tồn di sản văn hoá Bảo vệ hoà bình nguyên thiên nhiên GIÁO DỤC KĨ Kĩ năng nhận thức, Tự nhận thức bản thân Ứng phó với tâm lí căng Xác định mục tiêu cá nhân Quản lí thời gian hiệu quả
10. NĂNG SỐNG quản lí bản thân thẳng Ứng phó với tình huống Phòng, chống bạo lực học Phòng, chống bạo lực gia Kĩ năng tự bảo vệ Thích ứng với thay đổi nguy hiểm đường đình GIÁO DỤC KINH Hoạt động tiêu Tiết kiệm Quản lí tiền Lập kế hoạch chi tiêu Tiêu dùng thông minh TẾ dùng Công dân nước Cộng Phòng ngừa tai nạn vũ khí, Phòng, chống tệ nạn xã Vi phạm pháp luật và hoà xã hội chủ nghĩa Việt cháy, nổ và các chất độc hội trách nhiệm pháp lí GIÁO DỤC Quyền và nghĩa vụ Nam hại PHÁP LUẬT của công dân Quyền và nghĩa vụ của Quyền và nghĩa vụ lao Quyền tự do kinh doanh Quyền trẻ em công dân trong gia đình động của công dân và nghĩa vụ đóng thuế d) Nội dung khái quát cấp trung học phổ thông Nội dung Lớp 10 Lớp 11 Lớp 12 GIÁO DỤC KINH Hoạt động của nền Nền kinh tế và các chủ thể của Cạnh tranh, cung, cầu trong kinh tế Tăng trưởng và phát triển kinh tế TẾ kinh tế nền kinh tế thị trường Thị trường và cơ chế thị trường Lạm phát, thất nghiệp Hội nhập kinh tế quốc tế Hoạt động kinh tế Ngân sách nhà nước và thuế Thị trường lao động, việc làm Bảo hiểm và an sinh xã hội của Nhà nước Hoạt động sản xuất Sản xuất kinh doanh và các mô Ý tưởng, cơ hội kinh doanh và các Lập kế hoạch kinh doanh kinh doanh hình sản xuất kinh doanh năng lực cần thiết của người kinh doanh Tín dụng và cách sử dụng các Đạo đức kinh doanh Trách nhiệm xã hội của doanh dịch vụ tín dụng nghiệp Hoạt động tiêu Lập kế hoạch tài chính cá nhân Văn hoá tiêu dùng Quản lí thu, chi trong gia đình dùng GIÁO DỤC Quyền và nghĩa vụ Quyền bình đẳng của công dân Một số quyền và nghĩa vụ của PHÁP LUẬT của công dân công dân về kinh tế Một số quyền dân chủ cơ bản của Quyền và nghĩa vụ của công dân công dân về văn hoá, xã hội Một số quyền tự do cơ bản của công
11. dân Hệ thống chính trị Hệ thống chính trị nước Cộng hoà và pháp luật xã hội chủ nghĩa Việt Nam Pháp luật nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội Một số vấn đề cơ bản của pháp chủ nghĩa Việt Nam luật quốc tế CHUYÊN ĐỀ HỌC TẬP Chuyên đề 10.1: Tình yêu, hôn Chuyên đề 11.1:Phát triển kinh tế và Chuyên đề 12.1: Phát triển kinh nhân, gia đình sự biến đổi môi trường tự nhiên tế và sự biến đổi văn hoá, xã hội Chuyên đề 10.2:Mô hình sản xuất Chuyên đề 11.2:Một số vấn đề về Chuyên đề 12.2:Một số vấn đề về kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ pháp luật lao động Luật Doanh nghiệp Chuyên đề 10.3:Một số vấn đề về Chuyên đề 11.3:Một số vấn đề về Chuyên đề 12.3:Việt Nam trong pháp luật hình sự pháp luật dân sự tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế 2. Nội dung cụ thể và yêu cầu cần đạt ở các lớp LỚP 6 Nội dung Yêu cầu cần đạt Tự hào về truyền thống gia đình, dòng - Nêu được một số truyền thống của gia đình, dòng họ. họ - Giải thích được một cách đơn giản ý nghĩa của truyền thống gia đình, dòng họ. - Biết giữ gìn, phát huy truyền thống gia đình, dòng họ bằng những việc làm cụ thể phù hợp. Yêu thương con người - Nêu được khái niệm và biểu hiện của tình yêu thương con người. - Trình bày được giá trị của tình yêu thương con người. - Thực hiện được những việc làm thể hiện tình yêu thương con người. - Đánh giá được thái độ, hành vi thể hiện tình yêu thương của người khác. - Phê phán những biểu hiện trái với tình yêu thương con người. Siêng năng, kiên trì - Nêu được khái niệm, biểu hiện của siêng năng, kiên trì. - Nhận biết được ý nghĩa của siêng năng, kiên trì.
12. - Siêng năng, kiên trì trong lao động, học tập và cuộc sống hằng ngày. - Đánh giá được sự siêng năng, kiên trì của bản thân và người khác trong học tập, lao động. - Quý trọng những người siêng năng, kiên trì; góp ý cho những bạn có biểu hiện lười biếng, hay nản lòng để khắc phục hạn chế này. Tôn trọng sự thật - Nhận biết được một số biểu hiện của tôn trọng sự thật. - Hiểu vì sao phải tôn trọng sự thật. - Luôn nói thật với người thân, thầy cô, bạn bè và người có trách nhiệm. - Không đồng tình với việc nói dối hoặc che giấu sự thật. Tự lập - Nêu được khái niệm tự lập. - Liệt kê được các biểu hiện của người có tính tự lập. - Hiểu vì sao phải tự lập. - Đánh giá được khả năng tự lập của bản thân và người khác. - Tự thực hiện được nhiệm vụ của bản thân trong học tập, sinh hoạt hằng ngày, hoạt động tập thể ở trường và trong cuộc sống cộng đồng; không dựa dẫm, ỷ lại và phụ thuộc vào người khác. Tự nhận thức bản thân - Nêu được thế nào là tự nhận thức bản thân. - Nhận biết được ý nghĩa của tự nhận thức bản thân. - Tự nhận thức được điểm mạnh, điểm yếu, giá trị, vị trí, tình cảm, các mối quan hệ của bản thân. - Biết tôn trọng bản thân. - Xây dựng được kế hoạch phát huy điểm mạnh và hạn chế điểm yếu của bản thân. Ứng phó với tình huống nguy hiểm - Nhận biết được các tình huống nguy hiểm và hậu quả của những tình huống nguy hiểm đối với trẻ em. - Nêu được cách ứng phó với một số tình huống nguy hiểm. - Thực hành được cách ứng phó trước một số tình huống nguy hiểm để đảm bảo an toàn. Tiết kiệm - Nêu được khái niệm tiết kiệm và biểu hiện của tiết kiệm (tiền bạc, đồ dùng, thời gian, điện, nước, ). - Hiểu vì sao phải tiết kiệm. - Thực hành tiết kiệm trong cuộc sống, học tập.
13. - Nhận xét, đánh giá được việc thực hành tiết kiệm của bản thân và những người xung quanh. - Phê phán những biểu hiện lãng phí. Công dân nước Cộng hoà xã hội chủ - Nêu được khái niệm công dân; căn cứ xác định công dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. nghĩa Việt Nam - Nêu được quy định của Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. - Bước đầu thực hiện được một số quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Quyền trẻ em - Nêu được các quyền cơ bản của trẻ em; ý nghĩa của quyền trẻ em và việc thực hiện quyền trẻ em; trách nhiệm của gia đình, nhà trường, xã hội trong việc thực hiện quyền trẻ em. - Phân biệt được hành vi thực hiện quyền trẻ em và hành vi vi phạm quyền trẻ em. - Thực hiện tốt quyền và bổn phận của trẻ em. - Nhận xét, đánh giá được việc thực hiện quyền trẻ em của bản thân, gia đình, nhà trường, cộng đồng; bày tỏ được nhu cầu để thực hiện tốt hơn quyền trẻ em. LỚP 7 Nội dung Yêu cầu cần đạt Tự hào về truyền thống quê hương - Nêu được một số truyền thống văn hoá, truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm của quê hương. - Thực hiện được những việc làm phù hợp để giữ gìn, phát huy truyền thống của quê hương. - Phê phán những việc làm trái ngược với truyền thống tốt đẹp của quê hương. Quan tâm, cảm thông và chia sẻ - Nêu được những biểu hiện của sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ với người khác. - Hiểu vì sao mọi người phải quan tâm, cảm thông và chia sẻ với nhau. - Thường xuyên có những lời nói, việc làm thể hiện sự quan tâm, cảm thông và chia sẻ với mọi người. - Khích lệ, động viên bạn bè quan tâm, cảm thông và chia sẻ với người khác; phê phán thói ích kỉ, thờ ơ trước khó khăn, mất mát của người khác. Học tập tự giác, tích cực - Nêu được các biểu hiện của học tập tự giác, tích cực. - Hiểu vì sao phải học tập tự giác, tích cực. - Thực hiện được việc học tập tự giác, tích cực.